بررسی رفتار رهاسازی نیتروژن از کودهای نیتروژن دار برپایه بیوچارهای مختلف

سابقه و هدف: با اینکه استفاده از کودهای شیمیایی رایج مانند کودهای نیتروژن دار باعث بهبود تولیدات کشاورزی می شود، اما در همان حال مشکلات جدی زیست محیطی و بار اقتصادی قابل توجهی به دنبال دارد. راندمان پایین استفاده از کودهای شیمیایی نیتروژن دار باعث افزایش هزینه های تولید محصولات کشاورزی و کاهش عملکرد محصولات می شود. آلودگی های زیست محیطی استفاده از کودهای شیمیایی به خصوص کودهای نیتروژن دار باعث شده تا صنعت تولید کود به سمت عرضه کودهای کندرها پیشرفت داشته باشد. اخیرا علاوه بر استفاده از بیوچار به عنوان یک اصلاح کننده خاک، از آن در جهت تولید کودهای کندرها مبتنی بر بیوچار استفاده شده است. آزمایش حاضر به منظور ارزیابی رفتار رهاسازی نیتروژن از کودهای اوره و نیترات آمونیوم بر پایه بیوچارهای بقایای پوست گردو، بقایای هرس انگور و کلش گندم در آب، در pH های مختلف و در خاک صورت گرفت.مواد و روش ها: به منظور بررسی رفتار رهاسازی نیتروژن از کودهای نیتروژن دار بر پایه بیوچارهای مختلف آزمایشی اسپلیت پلات به صورت کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه گروه خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه نوع بیوچار (بقایای هرس انگور، پوست گردو و کلش گندم) تهیه شده در دو دمای پیرولیز ۳۵۰ و ۶۵۰ درجه سلسیوس و دو نوع کود نیتروژن دار (۲۰ درصد وزنی) از منبع اوره و نیترات آمونیوم بود که به هر تیمار ۱۰ درصد وزنی رس مونت موریلونایت نیز اضافه شد. برای بررسی رفتار کندرها بودن قرص های کودی تهیه شده در ارتباط با آزادسازی نیتروژن در آب، مقدار ۱۰ گرم از قرص های کودی تهیه شده پس از قرار داده شدن در نایلون با اندازه مش ۱۰۰ در ظرفی حاوی ۲۰۰ میلی لیتر آب مقطر، اجازه داده شد تا به مدت ۵۶ روز در دمای اتاق در ظرف، شناور بماند. در طول آزمایش در زمان های ۱، ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۲۸، و ۵۶ روز بعد از شروع آزمایش از محلول نمونه برداری شد و غلظت نیتروژن تجمعی اندازه گیری و درصد رهاسازی آن محاسبه شد.یافته ها: نتایج نشان داد که اثر دما و نوع بیوچار بر چگالی، چگالی ظاهری، pH و EC قرص های کودی بر پایه بیوچار معنادار بود. نیتروژن کودهای نیتروژن دار بر پایه بیوچار در طی آزمایش در همه بیوچارها به تدریج در آب آزادسازی گردید ولی سرعت آزادسازی آن در ابتدای آزمایش بیشتر بود. میزان آزادسازی نیتروژن در طول آزمایش در قرص های کودی بر پایه بیوچار کلش گندم نسبت به بیوچارهای پوست گردو و هرس انگور کمتر بود به طوری که در انتهای آزمایش درصد آزاد سازی نیتروژن در بیوچار کلش گندم نسبت به بیوچار پوست گردو و بقایای هرس انگور در دمای پیرولیز ۳۵۰ و ۶۵۰ درجه سلسیوس) به ترتیب ۸ و ۷ و ۶/۶ و ۱/۵ درصد پایین تر بود. کمترین و بیشترین درصد آزادسازی نیتروژن به ترتیب در۲=pH و ۶=pH در هر دو دمای پیرولیز ۳۵۰ و ۶۵۰ درجه سلسیوس اتفاق افتاد. همچنین کمترین و بیشترین درصد آزادسازی نیتروژن در خاک به ترتیب در بیوچار کلش گندم و بقایای هرس انگور در هر دو دمای پیرولیز ۳۵۰ و ۶۵۰ درجه سلسیوس مشاهده شد.نتیجه گیری: استفاده از مخلوط کودهای نیتروژن دار مانند اوره و نیترات آمونیوم بر پایه بیوچار به صورت گرانوله به عنوان یک کود کندرها عمل می کند که این موضوع می تواند راهی مناسب برای ترویج کشاورزی پایدار باشد.

کلیدواژه ها:

اوره ، بیوچار ، کود کندرها ، نیترات آمونیوم