بررسی اثر پارامترهای طراحی سامانه آبیاری زیر سطحی با لوله های پی وی سی سوراخ دار بر تغییرات رطوبت خاک و دور آبیاری درختان پسته

در پژوهش حاضر، تاثیر پارامترهای طراحی سامانه آبیاری زیرسطحی با لوله های پی وی سی سوراخ دار بر دور آبیاری درختان بارور پسته، به مدت دو سال (۱۳۹۸-۱۴۰۰) در باغی به مساحت دو هکتار در شهرستان انار استان کرمان بررسی شد. آزمون با روش کرت های خردشده با چهار فاکتور عمق کانال (در سطوح ۴۰ و ۶۰ سانتی متر)، قطر لوله (در سطوح ۱۱۰ و ۱۶۰ میلی متر)، قطر سوراخ های روی لوله (در سطوح ۹ و ۱۲ میلی متر) و فاصله سوراخ های روی لوله (در سطوح ۱۵ و ۲۵ سانتی متر) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. تمام تیمارهای آزمایشی با مقدار آب برابر با ۷۵ درصد نیاز آبی و دور آبیاری ۲۴ روز آبیاری شدند. به این منظور، مقدار رطوبت حجمی خاک تیمارهای مختلف در فاصله بین دو آبیاری متوالی در اعماق مختلف، با دستگاه TDR اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات با استفاده از نرم افزار MSTAT-C و مقایسه میانگین ها با آزمون LSD در سطح احتمال ۰/۰۵صورت گرفت. همچنین، رطوبت حجمی خاک ناحیه حداکثر تراکم ریشه درختان پسته در فاصله بین دو آبیاری متوالی (۲ و ۲۳ روز پس از آبیاری)، به ترتیب ۱۲% و۶/۲ % افزایش نشان داد. در مجموع، دور آبیاری مناسب درختان پسته در سامانه آبیاری و با توجه به مشخصات خاک باغ مورد نظر و با مد نظر قرار دادن تخلیه مجاز رطوبتی تا آب سهل الوصول یا نقطه پژمردگی دائم، به ترتیب، ۲۰ و ۲۴ روز تعیین گردید. بنابراین، با استفاده بهینه از پارامترهای طراحی سامانه آبیاری زیرسطحی با لوله های پی وی سی سوراخ دار می توان بدون اینکه گیاه شرایط رطوبتی سخت و زیان آور را تجربه کند در مصرف آب نسبت به آبیاری غرقابی حدود ۵۰ درصد صرفه جویی کرد و بهره وری آب را بالاتر برد. با توجه به نتایج بدست آمده، از بین فاکتورهای طراحی، عمق کانال cm۴۰، قطر لوله mm ۱۱۰، قطر سوراخ mm ۱۲ و فاصله سوراخ cm ۱۵ در عملکرد محصول و نیز بهره وری آب، وضعیت بهتری داشتند. همچنین تیمار با عملکرد (kg/tree) ۱۱/۱ و بهره وری آب بعد از آبشویی(gr/m۳) ۱۳۲۵ یا (gr/m۳) ۸۲۸ بدون آبشویی بهترین تیمار معرفی شد.

کلیدواژه ها:

کارآیی مصرف آب ، تخلیه مجاز رطوبتی ، رطوبت سهل الوصول ، کرمان