مطالعه و تحلیل دوره مس و سنگ دشت مغان براساس داده های باستان شناختی یاتاق تپه سی*

رودخانه ارس و سایر رودهای منطقه مغان ازلحاظ شکل گیری محوطه های پیش از تاریخی نقش مهمی را ایفا کرده، گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت های باستان شناختی چندان موردتوجه نبوده است، درحالی که فعالیت های گسترده علمی در حوضه دریاچه ارومیه انجام یافته و دشت مغان از این نظر مغفول مانده است. محوطه یاتاق تپه سی از محوطه های باستانی گرمی مغان می باشد که مورد پژوهش علمی قرارگرفته است. هدف اصلی پژوهش، معرفی سنت های سفالی و مشخص ساختن توالی گاهنگاری منطقه موردمطالعه است. برای دستیابی به مطالعات دقیق تر ارتباطات فرهنگی با سایر مناطق و روشن شدن جدول گاهنگاری در منطقه موردمطالعه در دوره مس وسنگ، پرسش های پیش رو مطرح می گردد؛ برحسب مطالعه داده های فرهنگی، ازجمله داده های سفالی، محوطه یاتاق تپه سی مربوط به کدام دوره / دوره های فرهنگی است؟ باتوجه به داده های باستان شناختی به دست آمده، محوطه یاتاق تپه سی بیشتر با کدام مناطق جغرافیایی ارتباطات فرهنگی دارد؟ مطالعات انجام یافته، ارتباطات و اشتراکات فرهنگی با سایر مناطق شمال غرب ایران علی الخصوص با منطقه قره داغ و حوضه دریاچه ارومیه و قفقاز جنوبی را در دوره مس وسنگ نشان می دهد. نگارش پیش رو، با روش میدانی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی  صورت می گیرد. به عنوان نتیجه نهایی و باتوجه به ویژه گی هایی سفالی و سایر داده های فرهنگی می توان به پیوستگی های فرهنگی با سایر مناطق شمال غرب و جایگاه و اهمیت آن در تبیین جدول گاهنگاری شمال غرب ایران اشاره کرد و ازلحاظ گاهنگاری، تاریخی برابر با ۳۷۰۰/۳۶۰۰-۴۵۰۰پ.م. را شامل می شود.

کلیدواژه ها:

یاتاق تپه سی ، دشت مغان ، گرمی ، مس وسنگ ، شمال غرب