بررسی نظام مند اعمال حق فسخ به عنوان ضمانت اجرای نقض فرضی قرارداد در حقوق ایران و اسناد بین المللی

در این مقاله به بررسی نظام مند «اعمال حق فسخ» به عنوان ضمانت اجرای «نقض فرضی قرارداد» در حقوق ایران و اسناد بین المللی می پردازد. نقض فرضی زمانی رخ می دهد که پیش از موعد اجرای تعهد، متعهد صریحا یا ضمنا اعلام کند یا اوضاع نشان دهد که تعهد را انجام نخواهد داد. در حقوق ایران هرچند این مفهوم به صراحت پیش بینی نشده، اما مصادیقی مشابه مانند خیار تفلیس (ماده ۳۸۰ ق.ت)، حق حبس (مواد ۳۷۷ و ۱۰۸۵ ق.م) و خیار تعذر تسلیم وجود دارد که بر مبنای جلوگیری از ضرر محتملو وابستگی عوضین استوارند. در مقابل، اسناد بین المللی مانند کنوانسیون وین ۱۹۸۰ (مواد ۷۱ و ۷۲) به صریح حق تعلیق یا فسخ قرارداد را در صورت نقض احتمالی اساسی به همراه شرایطی مانند اعلام اخطار معقول و تضمین کافی به رسمیت می شناسند. مقاله با تاکید بر ضرورت اصلاح قوانین داخلی و همسویی با استانداردهای بین المللی، پیشنهاد می کند پذیرش این نهاد در حقوق ایران مبتنی بر تخلف از شرط ضمنی وفاداری به تعهدات توجیه پذیر است.

کلیدواژه ها:

نقض فرضی قرارداد ، حق فسخ ، ضمانت اجرا ، حقوق ایران ، کنوانسیون وین ۱۹۸۰ ، خیار تفلیس ، تعذر تسلیم.