ارزیابی عناصر تاثیرگذار بر کیفیت محیط شهری با تاکید بر راهبرد شهرسازی بیوفیلیک (مطالعه موردی: شهر شیراز)

از شاخصهای اصلی ارتباط بشر با محیط زیست پیرامونی، شهرسازی بیوفیلیک در شهر می باشد. در حقیقت امروزه مسائلی مانند افزایش جمعیت، در شهرها، گسترش بدون قانون ساختمان ها و صنعتی شدن در شهرها و گسترش فضاهای شهری، از بین رفتن طبیعت در شهرها، کاهش آسایش و سلامت شهروندان و افزایش مشکلات زیست محیطی در شهرها، چالش های جدی را برای جوامع شهری را ایجاد کرده است. در این راستا با وجود این چالش ها و نیازمندی فطری انسان ها برای برقراری ارتباط با طبیعت، رویکرد نوین بیوفیلیک مطرح شده است. هدف از تحقیق حاضر، تبیین معیارهای کیفیت محیط شهری با توجه به مولفه های شهرسازی بیوفیلیک در منطقه یک شهر شیراز است. روش تحقیق از نظر هدف توصیفی-تحلیلی و از جهت هدف پژوهش کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ شامل ۱۵۹۵۱۳ شهروندان ساکن در منطقه یک می باشد. نمونه پژوهش بر اساس فرمول کوکران ۳۸۴ نفر می باشد. گردآوری داده های اصلی تحقیق، از طریق ابزار پرسش نامه و روش انتخاب افراد به صورت تصادفی ساده بوده است. نتایج پژوهش نشان می دهد ۱۹ شاخص بررسی شده در سه بعد ۱) ساختاری-کارکردی (۷) شاخص، ۲) محتوایی-معنایی (۶) شاخص و ۳) کالبدی-فضایی (۶ شاخص)، کیفیت محیط شهری نشان می دهند که میان آنها از لحاظ تاثیرگذاری در کیفیت محیط شهری تفاوت وجود دارد. تعیین عوامل بهبود محیط شهری از طریق طراحی شهری محیطی صورت می گیرد، بر اساس آمار توصیفی و آمار استنباطی؛ آزمون های گلموگراف اس میرونوف، آزمون پارامتریک و آزمون T تک نمونه و همبستگی و رگرسیون. نتایج بیشترین تفاوت مربوط به شاخص تاثیر محیط منطقه یک به کاهش استرس و فشار اجتماعی با مقدار ۱۲/۸۸ بوده است که بیشترین تفاوت را میان ۱۹ شاخص کیفیت محیط شهری نشان می دهد. همچنین شاخص وجود آرامش برای شهروندان در منطقه یک با میانگین ۱۱/۹۸ و همچنین شاخص تاکید بر تاریخ و فرهنگ در شهرسازی منطقه یک شهر با میانگین ۱۱/۴۶ در رتبه های دوم و سوم شناخته شده اند. همچنین نتایج نشان داد که شهرسازی بیوفیلیک در کیفیت محیط شهری، تاثیرگذار است. در این زمینه بیشترین تاثیرگذاری در میان شاخص های شهرسازی بیوفیلیک در محیط شهری، مربوط به شاخص های کیفیت محتوایی-معنایی است. راهبردهای بعد سوم فضاهای عمومی شهر مبنی بر اجرای اصول شهرسازی بیوفیلیک در بهبود شرایط محیطی موثر است.

کلیدواژه ها:

شهرسازی بیوفیلیک ، کیفیت محیط شهری ، توسعه پایدار ، شهر شیراز