بهینه سازی مقادیر آستانه پارامترهای هندسی خطوط مترو: مطالعه موردی متروی تهران

در خطوط بدون بالاست مترو، زوال هندسی عمدتا به دلیل نشست بستر ناشی از نیروی باالی اندرکنش دینامیکی چرخ-ریل ایجاد می شود. به همین علت، برای برنامه ریزی نگهداری این خطوط، آگاهی از نشست نسبی نامتقارن بستر و متعاقبا تغییرات هندسی خط تحت بار ترافیک ضروری است. به طور کلی، خرابی های هندسی خط به دو گروه تقسیم می شوند: گروه اول خرابی هایی هستند که بر ایمنی حرکت قطارها تاثیر می گذارند، مانند عرض خط، تراز عرضی خط و پیچش. گروه دوم خرابی هایی هستند که هرچند به لحاظ ایمنی حرکت قطار را دچار اختلال نمی کنند، اما راحتی مسافران را تحت تاثیر قرار می دهند، مانند تراز ریل در صفحه افقی و قائم. در برخی کشورها، مقدار انحراف پارامترهای هندسی خطوط مترو از مقادیر مرجع مشخص شده و وضعیت هندسی خط بر مبنای میزان انحراف طبقه بندی می شود. سپس شرکت های بهره برداری مترو، با توجه به سطوح مختلف شدت نقص، از اقدامات مختلفی برای رفع نقص استفاده می کنند. در خطوط متروی ایران، ضعف ناشی از عدم وجود مقادیر آستانه، و یا وجود مقادیری که به صورت توافقی و بدون توجه به مقادیر موجود در سایر استانداردهای خطوط مترو ارائه شده است، مقایسه مقادیر ثبت شده توسط ابزارهای اندازه گیر پارامترهای هندسی خط با یک مقدار مرجع را دشوار می سازد. در این پژوهش، ابتدا با جمع آوری مقادیر مرجع آستانه های هندسی در استانداردهای خطوط متروی سایر کشورها، مقایسه ای جامع ارائه می شود. سپس ارزیابی حساسیت بر روی مقادیر آستانه مورد استفاده در خطوط متروی تهران انجام شده و در نهایت، با تکیه بر مدل های آماری، نمودارهای کنترلی و تشخیص ناهنجاری، مقادیر آستانه جدید ارائه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

حدود آستانه ، رواداری ، نقاط پرت ، تشخیص ناهنجاری ، نامنظمی هندسی ، نگهداشت خطوط مترو