بررسی فقهی-حقوقی مجازاتهای جایگزین حبس در جرائم غیرعمدی با تاکید بر قانون جدید مجازات اسلامی

قانون جدید مجازات اسلامی با معرفی مجازات های جایگزین حبس، تحولی اساسی در نظام کیفری ایران ایجاد کرده است. این قانون با الهام از اصول فقهی و نیازهای جامعه مدرن، جایگزین هایی مانند خدمات عمومی، جزای نقدی، و مراقبت الکترونیکی را پیش بینی کرده تا با حفظ کرامت انسانی مجرمان، زمینه بازپذیری اجتماعی آنان را فراهم کند. بررسی مواد ۶۴ به بعد این قانون نشان می دهد که رویکرد انعطاف پذیر قانونگذار، همسو با عدالت ترمیمی و کاهش آسیب های ناشی از حبس است. با این حال، اجرای موفق این نظام نیازمند رفع چالش هایی مانند کمبود نهادهای نظارتی، مقاومت فرهنگی در بدنه قضایی، و نبود بانک اطلاعاتی یکپارچه است. تقویت مشارکت جامعه مدنی، تدوین دستورالعمل های شفاف، و گسترش دامنه جرائم مشمول می تواند به بهینه سازی این سازوکار کمک کند. در نهایت، مجازات های جایگزین حبس به عنوان ابزاری کارآمد در کاهش هزینه های اقتصادی و ارتقای امنیت اجتماعی، در صورت حمایت همه جانبه، می توانند نظام قضایی ایران را به سمت انسان محوری و کارآمدی بیشتر سوق دهند.

کلیدواژه ها:

مجازات های جایگزین حبس ، قانون مجازات اسلامی ، عدالت ترمیمی ، بازپذیری اجتماعی ، جرائم غیرعمدی