ارزیابی حاصلخیزی خاک در مزارع تحت کشت زعفران (.Crocus sativus L) (مطالعه موردی: شهرستان بهاباد، استان یزد)

توسعه کشاورزی و دستیابی به حداکثر عملکرد محصول به عواملی از جمله حاصلخیزی خاک بستگی دارد. یکی از روش های مرسوم برای ارزیابی حاصلخیزی خاک، بررسی تغییرات مکانی عناصر غذایی است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر وضعیت شاخص های مربوط به حاصلخیزی خاک بر عملکرد زعفران (.Crocus sativus L) در مناطق مختلف شهرستان بهاباد بود. بدین منظور، ۲۹ مزرعه زعفران انتخاب شده و از هر مزرعه یک نمونه از لایه صفر تا ۳۰ سانتی متری خاک به روش نمونه برداری مرکب تهیه شد. ویژگی های خاک شامل رسانایی الکتریکی (EC)، pH، کربن آلی، پتاسیم و فسفر قابل دسترس، و آهن، روی، منگنز و مس قابل استخراج با عصاره گیر DTPA-TEA، اندازه گیری شدند. سپس داده ها نرمال و بی بعد شدند. نتایج نشان داد که براساس نقشه حاصلخیزی ارائه شده، از بین ۲۹ مزرعه مورد بررسی تنها یک مزرعه دارای حاصلخیزی زیاد بود و بقیه مزارع در دسته حاصلخیزی کم و یا متوسط قرار گرفتند. نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد زعفران و فسفر قابل دسترس، پتاسیم قابل دسترس، درصد کربن آلی خاک، آهن و منگنز قابل استخراج با عصاره گیر DTPA-TEA وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که برای افزایش عملکرد این محصول در منطقه مورد بررسی و مناطق با شرایط مشابه، باید توجه بیش تری به مدیریت حاصلخیزی خاک صورت گیرد. نکته قابل توجه دیگر، عدم توازن مدیریت زراعی این محصول در منطقه و اقدام هایی بر پایه تجربه شخصی افراد بدون توجه کافی به اصول و استانداردهای کاشت، داشت و برداشت این محصول بود.

کلیدواژه ها:

Plant nutrition ، Macronutrients ، Micronutrients ، Soil fertility map ، Fuzzy method. ، تغذیه گیاه ، عناصر غذایی پرمصرف ، عناصر غذایی کم مصرف ، نقشه حاصلخیزی خاک ، روش فازی.