تاب آوری و امید به زندگی در آموزش و پرورش

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش آموزش و پرورش در ارتقاء تاب آوری و امید به زندگی در میان دانش آموزان و معلمان، با تکیه بر روی کرد روانشناختی مثبت نگر و نظریه های انگیزشی معاصر انجام گرفت. در شرایط کنونی که نظام آموزشی ایران با چالش های نظیر فشارهای درسی، غفلت از سلامت روان، نابرابری های جغرافیایی و رویکردهای صرفا شناخت محور درگیر است، پرداختن به مولفه های روانشناختی چون تاب آوری و امید به زندگی، از ضرورت های بنیادین تحول آموزشی به شمار می رود. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از روش تحلیل ثانویه داده ها صورت پذیرفت. داده های آماری استخراج شده از مطالعات ملی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، پیمایش های سلامت روان نوجوانان، و تحقیقات دانشگاهی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که حدود ۷۰٪ از دانش آموزان در سطح پایین تا متوسط تاب آوری و امید به زندگی قرار دارند. تفاوت های معنادار جنسیتی، مقطعی و منطقه ای نیز مشاهده شد (p<۰.۰۵.) همچنین، همبستگی معناداری میان متغیرها با عملکرد تحصیلی و شاخص های سلامت روان تایید شد (r=۰.۳۵ تا ۰.۴۱.) در بخش پیشنهادها، راهکارهایی از جمله طراحی مداخلات روانشناختی مدرسه محور، توانمندسازی معلمان از طریق آموزش تابآوری، و بازنگری در سیاست گذاری های کالن آموزشی با رویکرد انسان محور، ارائه گردید. در مجموع، یافته ها تاکید دارند که تقویت تاب آوری و امید به زندگی نه تنها منجر به ارتقاء عملکرد فردی و تحصیلی دانش آموزان می شود، بلکه زمینه ساز توسعه پایدار، عدالت آموزشی و کاهش آسیب های اجتماعی در سطح کالن خواهد بود.

کلیدواژه ها:

تابآوری ، امید به زندگی ، آموزش و پرورش ، روانشناختی مثبت نگر ، سلامت روان ، عملکرد تحصیلی