بررسی تاریخی تعامل خواتین مغول و متصوفه در عصر ایلخانی

یکی از ملاک های مهم در ارزیابی فرهنگ و تمدن عصر ایلخانی، توجه و یا عدم توجه به زنان و جایگاه آنان در عرصه های مختلف اجتماعی است. مناسبات خواتین با مشایخ تصوف از مهم ترین مولفه هایی است که جریان اسلام گرایی را در جماعت های تحت حاکمیت ایلخانان، مانند مسیحیت و بودایی، به شکل فزاینده ای گسترش داد. خاتون‎های مغول به عنوان یکی از عناصر تاثیرگذار در حکومت ایلخانان، سهم مهمی را در حمایت مالی و معنوی از تصوف و مشایخ صوفیه برعهده گرفتند. این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی با هدف واکاوی مناسبات خواتین مغول با مشایخ صوفیه، به دنبال پاسخی مستدل به این پرسش است که خاتون‎های عصر ایلخانی چه راهبردی با متصوفه زمانه خویش داشتند. مسائل مختلفی در بررسی مناسبات خواتین مغول در قبال متصوفه قابل تامل است. جایگاه آزادانه خواتین در امور گوناگون جامعه با وجود آزادی مذهبی و تساهل ایلخانان در تعامل با جماعت های اسلامی و غیراسلامی از عواملی بود که روند مناسبات خواتین با شیوخ متصوفه را تسریع می کرد. سنت‎های نهفته نیرومندی در جامعه ایرانی وجود داشت که بر عملکرد خاتون‎های مغول در تعاملات با متصوفه تاثیرگذار بود. مولفه هایی چون اهدای تحف و تبرک جستن از متصوفه، حمایت متقابل معنوی مشایخ از خواتین و... ازجمله اقداماتی بود که در بررسی تعامل خواتین مغول در قبال متصوفه در پژوهش حاضر موردبررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

ایلخانان ، خواتین‎ مغول ، متصوفه ، تسامح‎مذهبی ، تعامل و حمایت