دراسه جمالیات الوصف فی الصحیفه السجادیه (دراسه حاله)

صحیفه سجادیه که به عنوان «زبور آل محمد» شناخته می شود، یکی از مهم ترین متون دینی و عرفانی در فرهنگ اسلامی است که متضمن مجموعه ای از دعاها و مناجات های امام علی بن الحسین (ع) است. مطالعه این اثر نه تنها از منظر معنوی و دینی، بلکه از حیث ادبی و بلاغی نیز حائز اهمیت است. در این پژوهش، جمالیات وصف در صحیفه سجادیه به عنوان یکی از ارکان کلیدی زبان اثر مورد بررسی قرار گرفته است؛ چرا که وصف یکی از مهم ترین ابزارهای بلاغی است که در انتقال مفاهیم عرفانی و ایجاد ارتباط عاطفی میان دعاکننده و خداوند نقش اساسی ایفا می کند. روش شناسی پژوهش، تحلیلی و توصیفی-کیفی است که با تحلیل محتوای متون دعاهای منتخب از صحیفه انجام شده است. نتایج تحلیل نشان می دهد که امام زین العابدین (ع) با بهره گیری ماهرانه از زبان ساده، در کنار استفاده اثرگذار از ابزارهای بلاغی نظیر استعاره، تشبیه، تکرار و مجاز، توانسته وصف هایی بسیار عمیق و زیبا خلق کند که علاوه بر غنای معنوی، فضای معنوی و عاطفی عمیقی به مخاطب عرضه می دارد. علاوه بر این، تصویرسازی های دقیق و ملموس در متن دعاها، مفاهیم انتزاعی عرفانی را برای مخاطب به شکلی قابل درک و تامل برانگیز منتقل می کند و زمینه درک تجربه های زیباشناختی و معنوی را فراهم می آورد. این وصف های هنرمندانه سبب می شوند که خواننده یا ذاکر، علاوه بر فهم محتوای معنوی دعا، خود را در فضای دعا و قرب الهی حس کند. در نهایت، نتایج این مطالعه تاکید دارد که پرداختن به جمالیات وصف در صحیفه سجادیه می تواند درک عمیق تری از ارتباط زبان و معنویت در متون دینی فراهم آورد و مسیرهای جدیدی برای پژوهش های میان رشته ای در حوزه ادبیات دینی و عرفانی بگشاید.

کلیدواژه ها:

صحیفه سجادیه ، جمالیات وصف ، بلاغت ، تصویرسازی ، زبان دینی