بررسی مبانی فقهی توارث در باروری مصنوعی

با پیشرفت دانش پزشکی و امکان درمان ناباروری از طریق پزشکی مسائل متعدد و پیچیده ای در حوزه های اخلاقی، حقوقی، اجتماعی و دینی مطرح شده است که می بایست از طرف فقها از یک سو، حقوقدانان و متخصصان علوم اجتماعی از سوی دیگر به آنها پاسخ مناسب داده شود تا زمینه مناسب جهت وضع و تدوین قوانینی جامع و راهگشا فراهم گردد. یکی از آثار حقوقی کودک ناشی از تلقیح مصنوعی، توارث بین این کودک و صاحبان نطفه و تخمک است. در این زمینه سوالات متعددی مطرح است از جمله اینکه در تلقیح مصنوعی بین فرزند و چه کسانی رابطه توارث ایجاد می شود؟ وضعیت توارث کودکانی که نطفه آن ها به صورت مصنوعی منعقد شده چگونه است؟ آیا باید برای جنین های مذبور همانند جنین ناشی از باروری طبیعی سهم الرث معینی از ترکه مورث کنار گذاشته شود؟ از آنجایی که نسب یکی از موجبات ارث شناخته شده است ارث کودکانی که از طریق تلقیح مصنوعی متولد می شوند تابع ثبوت یا عدم ثبوت نسب میان طفل و صاحب اسپرم و تخمک است چنانچه رابطه نسبی میان طفل و صاحب اسپرم از یک سو و صاحب تخمک از سوی دیگر به رسمیت شناخته شود توارث میان آنها برقرار می شود و برعکس هرگاه رابطه نسبی میان کودک و والدین او برقرار نشود مساله توارث میان آنها منتفی خواهد بود. در این مقاله تلاش شده است تا با تکیه بر اصول و قواعد کلی فقه و نیز بهره گیری از فتاوی و اندیشه های فقها برای سوالات فوق پاسخ مناسب ارائه گردد.

کلیدواژه ها:

توارث ، باروری مصنوعی ، فقهی ، حقوقی ، اخلاقی