از میدان جنگ تا میدان عدالت: واکاوی حقوق کودک سرباز

پدیده «سرباز کودک» یکی از معضلات تلخ و دردناک جهان معاصر است که برخالف اصول بنیادین حقوق بشر و کرامت انسانی، کودکان را درگیر منازعات مسلحانه می سازد. این پژوهش تطبیقی-تحلیلی با بررسی اسناد بین المللی (پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک و اساسنامه رم) و منابع فقه اسلامی (آیات، روایات و دیدگاه های فقها)، به واکاوی چالش های به کارگیری نظامی کودکان پرداخته و نشان می دهد که حقوق بشر با ممنوعیت مطلق استفاده از افراد زیر ۱۸ سال در درگیری های مسلحانه (ماده ۲۵ کنوانسیون حقوق کودک) و شناسایی آن به عنوان جنایت جنگی (ماده ۵ اساسنامه رم) موضعی صریح دارد، با این حال دین مبین اسلام بیش از ۱۴۴۴ سال است که به مبارزه با این پدیده پرداخته و اصول آن را در منابع خود بیان نموده است. بر این اساس فقه اسلامی نیز با استناد به اصولی مانند حرمت تضییع نفس (آیه ۲۴ سوره مائده)، لزوم رعایت مصلحت کودک (اصل تربیت) و قاعده الضرر، به نفی این پدیده می پردازد.

کلیدواژه ها:

سرباز کودک ، حقوق بشر ، اسلام ، مخاصمه مسلحانه ، فقه اسلامی