تحلیل اسطوره ایزد نباتی در قصه «گدولی و ماده گاو»

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 27

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUK-24-47_002

تاریخ نمایه سازی: 20 تیر 1404

چکیده مقاله:

زمینه/ هدف: آیین های باروری یکی از گونه های پربسامد اساطیر است که بخش گسترده ای از اساطیر جهان را در خود جای داده است. این اسطوره، توجیه انسان عصر باستان از زندگی دوباره گیاهان در فصل بهار است که به شکل های گوناگون در گوشه و کنار جهان نمود یافته است. دموزی/ تموز، آتیس، آدونیس، دیونیزوس، اوزیریس، بعل، پرسفون، بالدر، معروف ترین ایزدان گیاهی در اساطیر جهان هستند. در اساطیر ایرانی نیز سیاوش در زمره ایزدان گیاهی است که ماجراهای مربوط به او بخش بزرگی از شاهنامه را دربرگرفته است. نگارنده در بررسی های میدانی خود افسانه ای را ضبط کرده است که همسانی های شگرفی با دیگر داستان های مشابه خود در اسطوره های جهان دارد. این روایت پیش از این در هیچ منبعی مکتوب نشده و با توجه به این که شمار اندکی از افراد کهن سال این افسانه را در خاطر دارند، در آستانه فراموشی است. هدف این پژوهش ضبط و بررسی تحلیلی این روایت در آستانه فراموشی است روش/ رویکرد: این مقاله به روش میدانی و کتاب خانه ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی نگارش شده است. یافته ها/ نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد که شخصیت «گدولی» که در این قصه در نقش ایزد گیاهی ظاهر شده است، مانند دیگر همتایان خود از تولد تا مرگ، ارتباطی ویژه با طبیعت و سرسبزی آن دارد؛ قهرمان داستان برای نجات طبیعت و بازگرداندن حیات و سرسبزی به جهان، با دیو خشک سالی که عامل زایش- ماده گاو- را به بند کشیده است، نبرد می کند و با شکست دادن او، جهان دوباره نو می شود. ایزد نباتی در این داستان عامیانه نیز مانند دیگر همتایان خود، به وسیله زنی- که در این داستان در نقش معشوق ظاهر می شود- به درون گیاه نی فرستاده می شود. هر چند این زن/ الهه، برخلاف داستان های مشابه، تلاشی برای بازگرداندن ایزد نباتی نمی کند. حضور شخصیت هایی مانند گدولی، ماندنی و گل بس، نقش پررنگ اونالک ها در روند داستان، مطرح شدن گاو به عنوان عامل زایش، مکان های بومی و آشنا برای مردم منطقه، رنگ و بوی بومی به داستان داده است.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آیدنلو، سجاد (۱۳۹۳). «اسفندیار ایزدی گیاهی؟». مجله پژوهش های ادبی، ...
  • ابن بلخی (۱۳۶۳). فارس نامه. به تصحیح لسترنج و نیکلسون. ...
  • اسمیت، ژوئل (۱۳۸۳). فرهنگ اساطیر یونان و روم. ترجمه ی ...
  • الیاده، میرچا (۱۳۷۶). رساله در تاریخ ادیان. ترجمه ی جلال ...
  • ایونس، ورونیکا (۱۳۷۵). اساطیر مصر. ترجمه ی باجلان فرخی. تهران: ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۸۴). از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۷۶). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگاه ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۷۴). جستاری چند در فرهنگ ایران. تهران: فکر ...
  • پرون، استیوارد (۱۳۸۱). اساطیر روم. تهران: اساطیر ...
  • پیج، ر، ی. (۱۳۸۲). اسطوره های اسکاندیناوی، ترجمه ی عباس ...
  • جلالی نایینی، سید محمدرضا (۱۳۷۲). تحقیق و ترجمه و مقدمه ...
  • حسام پور، سعید و عظیم جباره ناصرو (۱۳۹۰). افسانه ها ...
  • خجسته، فرامرز و محمدرضا حسنی جلیلیان (۱۳۹۰). «تحلیل داستان سیاوش ...
  • دیکسون کندی، مایک (۱۳۸۵). دانشنامه ی اساطیر یونان و روم. ...
  • راماین (۱۳۵۰). به کوشش عبدالودود اظهر دهلوی. تهران: بنیاد فرهنگ ...
  • رضایی دشت ارژنه، محمود (۱۳۸۹). بررسی تحلیلی- تطبیقی سیاوش، اوزیریس ...
  • روزنبرگ، دونا (۱۳۷۹). اساطیر جهان (داستان ها و حماسه ها). ...
  • روزنبرگ، دونا (۱۳۸۹). اسطوره ی ایزیس و ازیریس. ترجمه ی ...
  • زمردی، حمیرا (۱۳۸۷). نمادها و رمزهای گیاهی در شعر فارسی. ...
  • ستاری، رضا و سوگل خسروی (۱۳۹۴). «ویژگی های پری و ...
  • سرکاراتی، بهمن (۱۳۸۵). سایه های شکار شده. تهران: طهوری ...
  • شوالیه، ژان و آلن گربران (۱۳۷۹). فرهنگ نمادها. ج۲. ترجمه ...
  • شهبازی، عبدالله (۱۳۶۶). ایل ناشناخته. تهران: نی ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۹۴). شاهنامه. به تصحیح جلال خالقی مطلق. ج۱ ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۹۴). شاهنامه. به تصحیح جلال خالقی مطلق. ج۳. ...
  • فریزر، جیمز جرج (۱۳۸۶). شاخه ی زرین. ترجمه ی کاظم ...
  • گرانت مایکل و جان هیزل (۱۳۸۴). فرهنگ اساطیر کلاسیک (یونان ...
  • گری، جان (۱۳۷۸). اساطیر خاور نزدیک. ترجمه ی باجلان فرخی. ...
  • گریمال، پیر (۱۳۷۸). فرهنگ اساطیر یونان و روم. ترجمه ی ...
  • لسترنج، گی (۱۳۶۴). جغرافیای تاریخی سرزمین خلافت شرقی. ترجمه ی ...
  • لیک، گوندولین (۱۳۸۵). فرهنگ اساطیر شرق باستان، ترجمه ی رقیه ...
  • مارزلف، اولریش (۱۳۷۶). طبقه بندی قصه های ایرانی. ترجمه کیکاووس ...
  • مستوفی، حمدالله (۱۳۳۶). نزهه القلوب. تهران: طهوری ...
  • معصومی، غلامرضا (۱۳۸۸). دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی ...
  • میرخواند (۱۳۸۵). روضه الصفا. به تصحیح جمشید کیانفر. تهران: اساطیر ...
  • ناس، جان بویر (۱۳۴۸). تاریخ جامع ادیان. ترجمه ی علی ...
  • وارنر، رکس (۱۳۸۷). دانشنامه ی اساطیر جهان. ترجمه ی ابوالقاسم ...
  • هدایت، صادق (۱۳۸۵). فرهنگ عامیانه ی مردم ایران. گردآورنده: جهانگیر ...
  • هوک، ساموئل هنری (۱۳۷۲). اساطیر خاورمیانه. ترجمه ی علی اصغر ...
  • یشت ها(۱۳۷۷). به کوشش ابراهیم پورداوود. تهران: اساطیر ...
  • نمایش کامل مراجع