تحلیل معیارهای ایمنی در گودبرداری های شهری: رتبه بندی فاکتورهای موثر در پایداری و ایمنی با رویکرد AHP

گسترش شهرنشینی و افزایش نیاز به فضاهای مسکونی و تجاری، به همراه رشد قیمت زمین و محدودیت آن در مناطق شهری، منجر به افزایش گودبرداری های عمیق به ویژه در بافت های فرسوده است. عدم رعایت نکات ایمنی در این گودبرداری ها، باعث وقوع حوادث و خسارات مالی و جانی می شود. از این رو، شناسایی معیارهای ایمنی و رتبه بندی آن ها در عملیات گودبرداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش با هدف تحلیل و اولویت بندی معیارهای موثر در پایداری و ایمنی گودبرداری های شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل مهندسان، کارفرمایان، پیمانکاران، مشاوران متخصص و دست اندرکاران پروژه های عمرانی است که نظرات آن ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار Expert Choice تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که از میان معیارهای مورد بررسی، فاکتورهای مرتبط با خاک با وزن ۰.۵۹۸ از بیشترین اهمیت برخوردار هستند. در میان زیرمعیارها نیز، عمق گود با وزن ۰.۳۵۸، تراوش خاک با وزن ۰.۱۶۲ و نظارت حین اجرا با وزن ۰.۱۶۲، به عنوان مهم ترین عوامل موثر در ایمنی گودبرداری شناسایی شده اند. همچنین، وضعیت ساختمان ها و سازه های مجاور و طراحی مقاوم سازی گود به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. این یافته ها نشان می دهد که تمرکز بر کنترل عمق گود، مدیریت تراوش های خاک و نظارت مستمر در حین اجرا، می تواند به کاهش مخاطرات و افزایش ایمنی گودبرداری های شهری منجر شود. در نهایت، پیشنهاد می شود که دستورالعمل های ایمنی جامع و قابل اجرایی در آیین نامه های ساختمانی تدوین شود تا از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری گردد.

کلیدواژه ها:

گودبرداری ، ایمنی ، پایداری ، روش AHP ، سازه های نگهبان ، شرایط محیطی