تاثیر ۲۴-اپی براسینولید و عصاره گل کلم (Brassica oleracea var. botrytis) بر عملکرد دانه و برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی ارقام حساس و متحمل به شوری کینوا (Chenopodium quinoa Willd.)

تغییرات اقلیمی در سال های اخیر، کاهش بارش را به دنبال داشته است. این پدیده علاوه بر تحمیل خشکی، موجب شوری آب و خاک مورد استفاده برای کشاورزی شده است. برای به حداقل رساندن اثرات این پدیده بر امنیت غذایی، لازم است از هم اکنون تمهیداتی در خصوص استفاده از گیاهان جایگزین و موادی مانند براسینواستروئیدها که تنش شوری را برای محصولات گیاهی قابل تحمل می کنند، اندیشیده شود. کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) گیاهی است با پتانسیل تولید بالا که با توجه به غنی بودن آن از مواد مغذی مورد نیاز انسان و دام، می تواند به عنوان نماینده مناسبی جهت جایگزینی غلات حساس به تنش شوری مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی تاثیر ۲۴-اپی براسینولید و عصاره گل کلم (Brassica oleracea var. botrytis)، روی برخی ویژگی های بیوشیمیایی و مرتبط با کیفیت علوفه ارقام کینوا در سطوح شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد مهاباد در بهار و تابستان سال ۱۴۰۱ انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل ارقام متحمل (تی تی کاکا) و نیمه حساس (ساجما) به شوری کینوا، کاربرد مواد تعدیل کننده تنش در سه سطح (بدون کاربرد، کاربرد ۲۴-اپی براسینولید و کاربرد عصاره گل کلم) و سطوح شوری آب آبیاری (بدون شوری و ۱۵ دسی زیمنس بر متر) بودند. بعد از نمونه گیری، ویژگی های ریخت شناختی، بیوشیمیایی و ویژگی های مربوط به کیفیت علوفه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که محلول پاشی ۲۴-اپی براسینولید و عصاره گل کلم باعث افزایش کلروفیل کل، کاروتنوئید، محتوای نسبی آب برگ، پرولین، فنل و کربوهیدارت های محلول و افزایش ویژگی های کیفی علوفه (درصد ماده خشک قابل هضم، پروتئین خام، درصد خاکستر و کربوهیدارت های محلول در آب) و کاهش پراکسید هیدروژن و ویژگی های منفی مرتبط با کیفیت علوفه (الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و الیاف نامحلول در شوینده خنثی و فیبرخام) شدند. استفاده از دو محلول ضدتنش به خصوص ۲۴-اپی براسینولید به طور قابل توجهی آسیب های اکسیداتیو ناشی از تنش شوری را با کاهش پراکسید هیدروژن و افزایش فعالیت آنتی اکسیدان های غیرآنزیمی بهبود بخشید. ازاین رو به منظور بهبود رشد و کیفیت علوفه و کاهش اثرات منفی تنش شوری، محلول پاشی توسط ۲۴-اپی براسینولید و عصاره گل کلم در هر دو رقم تی تی کاکا و ساجما می تواند مفید باشد.

کلیدواژه ها:

ارتفاع بوته ، پراکسید هیدروژن ، پرولین ، شوری ، فنل ، فیبر ، کاروتنوئید