آزادی خواهی و آرمان گرایی شاعران زبان فارسی (مطالعه موردی: حافظ)

آزادی خواهی و آرمان گرایی شاعران زبان فارسی (مطالعه موردی: حافظ)مهتاب مجنون پور۱، سمیه رمضانی۲، فریبا ایمان زاده۳۱ دانش پژوه، مشاور، مدیر مجموعه پژوهشی و آموزشی- تحقیقاتی فاعل الخیر۲ دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی محض، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، دانش پژوه۳ دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد اردبیل، دبیر ادبیات فارسی متوسطه اول، پژوهشگرچکیدهیکی از اصلی ترین ویژگی هایی که برای جوامع امروزی اهمیت زیادی دارد، آزادی است. این واژه دارای معانی و مفاهیم گوناگونی مانند رهایی و آسودگی ازهر آنچه که انسان را اسیر و وابسته خود می کند، است. آزادی خواهان اصولا افراد کمال خواه و آرمان گرایند.در گستره زمان و در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هر کشوری در هر زمانی شاعران و نویسندگانی بوده اند که افکار و اشعارشان متاثر از این تحولات بوده است. شاعران فارسی زبان هم هر کدام در دوران زندگی خود از این اندیشه و تفکر مستثنی نبوده اند. آرمان گرایی و آزادی خواهی مسئله ای بوده که همه مردم به خصوص شاعران و نویسندگان خواهان آن بوده اند و این تفکر و اندیشه برای رسیدن به مدینه فاضله و درک آزادی در اشعار حافظ، ناصر خسرو، فرخی، سعدی، فردوسی، ملک الشعرای بهار و دیگر شاعران تا عصر حاضر تاثیرگذار بوده است. گویی که آن ها از بدو تولد آرمان شهری به دور از رنج، اندوه، بیماری و مرگ در سر می پرورانند. حافظ نیزیکی از شاعران تاثیرگذار بر افکار و اندیشه های مردم و متاثر از احوالات سیاسی و اجتماعی در عصر خود بوده است، که اشعاری در آزادی، آرمان گرایی و دستیابی به کمال مطلوب در دیوان او دیده می شود. آرمان گرایی او رسیدن به فضیلت، نیک بختی، زندگی شاد، آزادی و سرافرازی انسان های زمان خود بوده است.روش: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و با شیوه توصیفی- تحلیلی است. شامل مضامین: تبیین آزادی خواهی، آرمانگرایی و کمال گرایی در اشعار شاعران فارسی زبان، آزادی و آرمان گرایی در ایران، اندیشه آرمان گرایی دراشعار حافظ، تاثیر اوضاع سیاسی و اجتماعی بر افکار و اندیشه های شاعران به خصوص حافظ است، تا پاسخ به مدعیانی باشد، که حافظ را جبرگرای مطلق دانسته اند. پس با مطالعه این تحقیق خط بطلانی بر افکار چنین افرادی زده شود و بیشتر با اندیشه آزادی خواهی او آشنا شوند. نتایج: حافظ در اشعار خویش آزادی خواهی و آرمان گرایی را بیشتر در نفی قید و بندهای اجتماعی، مبارزه با ظلم و ستم، حفظ مقام انسانیت و کرامت، آزادی اندیشه و بیان، آزادی از قید و بندهای مادی، جستجوی حقیقت و معنویت، آزادی از محدودیت های زمان و مکان، داشتن آرمان عشق و محبت، تمایل به زندگی معنوی و رهایی از دنیا و.. بیان نموده است. واژگان کلیدی: آزادی، آرمان گرایی، شاعران فارسی، حافظیکی از اصلی ترین ویژگی هایی که برای جوامع امروزی اهمیت زیادی دارد، آزادی است. این واژه دارای معانی و مفاهیم گوناگونی مانند رهایی و آسودگی ازهر آنچه که انسان را اسیر و وابسته خود می کند، است. آزادی خواهان اصولا افراد کمال خواه و آرمان گرایند.در گستره زمان و در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هر کشوری در هر زمانی شاعران و نویسندگانی بوده اند که افکار و اشعارشان متاثر از این تحولات بوده است. شاعران فارسی زبان هم هر کدام در دوران زندگی خود از این اندیشه و تفکر مستثنی نبوده اند. آرمان گرایی و آزادی خواهی مسئله ای بوده که همه مردم به خصوص شاعران و نویسندگان خواهان آن بوده اند و این تفکر و اندیشه برای رسیدن به مدینه فاضله و درک آزادی در اشعار حافظ، ناصر خسرو، فرخی، سعدی، فردوسی، ملک الشعرای بهار و دیگر شاعران تا عصر حاضر تاثیرگذار بوده است. گویی که آن ها از بدو تولد آرمان شهری به دور از رنج، اندوه، بیماری و مرگ در سر می پرورانند. حافظ نیزیکی از شاعران تاثیرگذار بر افکار و اندیشه های مردم و متاثر از احوالات سیاسی و اجتماعی در عصر خود بوده است، که اشعاری در آزادی، آرمان گرایی و دستیابی به کمال مطلوب در دیوان او دیده می شود. آرمان گرایی او رسیدن به فضیلت، نیک بختی، زندگی شاد، آزادی و سرافرازی انسان های زمان خود بوده است.روش: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و با شیوه توصیفی- تحلیلی است. شامل مضامین: تبیین آزادی خواهی، آرمانگرایی و کمال گرایی در اشعار شاعران فارسی زبان، آزادی و آرمان گرایی در ایران، اندیشه آرمان گرایی دراشعار حافظ، تاثیر اوضاع سیاسی و اجتماعی بر افکار و اندیشه های شاعران به خصوص حافظ است، تا پاسخ به مدعیانی باشد، که حافظ را جبرگرای مطلق دانسته اند. پس با مطالعه این تحقیق خط بطلانی بر افکار چنین افرادی زده شود و بیشتر با اندیشه آزادی خواهی او آشنا شوند. نتایج: حافظ در اشعار خویش آزادی خواهی و آرمان گرایی را بیشتر در نفی قید و بندهای اجتماعی، مبارزه با ظلم و ستم، حفظ مقام انسانیت و کرامت، آزادی اندیشه و بیان، آزادی از قید و بندهای مادی، جستجوی حقیقت و معنویت، آزادی از محدودیت های زمان و مکان، داشتن آرمان عشق و محبت، تمایل به زندگی معنوی و رهایی از دنیا و.. بیان نموده است.

کلیدواژه ها:

آزادی ، آرمان گرایی ، شاعران فارسی ، حافظ