هوش مصنوعی در اشکال نظارت عمومی و خصوصی و چالشهای آن درحوزه مسئولیت مدنی در حقوق ایران

رشد تصاعدی فناوری باعث تکامل سریع فناوریهای هوش مصنوعی (AI) شده است. از آنجایی که دولتها در سراسر جهان به طور فزاینده از این نوآوری ها برای نظارت بدون دخالت انسان و جمع آوری داده های شخصی استفاده می کنند، نگرانی های شدیدی در مورد حفظ حریم خصوصی و سایر حقوق اساسی در میان مردم و مطرح شدن مسئله مسئولیت مدنی هوش مصنوعی در این حوزه در روابط دولت و شهروندان شده است. دولتها بهره گیری از هوش مصنوعی در راستای تامین امنیت ملی را با این استدالل که «فناوری و ماشین ها بی طرف هستند» توجیه می کنند. در واقع فناوری نمی تواند بی طرف باشد. چراکه می تواند حاوی اطلاعات مغرضانه و سوءگیری و کارزارهای حاوی اطلاعات نادرست باشد و در نهایت ایجاد خطا و در نتیجه باعث اضرار به افراد و به وجود آمدن مسئولیت مدنی شود. این مسئله به صورت اساسی حقوق اساسی شهروندان از جمله حفظ حریم خصوصی، محاکمه عادالنه، آزادی بیان و حتی حق حیات را تهدید خواهد کرد. اما دولت باید در این زمینه در برابر شهروندان شفافیت و مسئولیت پذیری داشته باشد. به طور ناخواسته استفاده از این فناوری به امنیت عمومی نیز تسری می یابد، به ویژه زمانی که شهروندان از آن مطلع نباشند. لذا دولتها، قانون گذاران و مجامع ملی به ویژه در ایران باید قوانین خاصی در این زمینه تصویب و اجرا کنند. در این مقاله به بررسی اشکال نظارت عمومی و خصوصی و مسئولیت مدنی هوش مصنوعی پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، دولت ، نظارت ، شهروندان ، داده ها ، مسئولیت مدنی