بررسی فلسفه زکات و نقش آن در پیشگیری از فقر و ناهنجاری های اجتماعی

زکات در لغت به دو معنای فزونی و طهارت و در اصطلاح به معنای انفاق مال آمده است و در قرآن به معنی مطلق انفاق مالی اعم از زکات به معنای اصطلاح فقه (صدقه)، خمس و انفاقات مستحب است. موارد وجوب زکات عبارتند از: چهار پایان سهگانه، غال ت چهارگانه و نقد طلا و نقر ه. مصرف زکات با ید دقیق و به جا و در مواردی که دستور خداوند است باشد که در قرآن کریم تحت عنوان مصارف هشتگانه زکات آمده و به پنج بخش قابل تقس یم میباشد: اولین بخش کمک به محرومان، نیازمندان و مستضعفان است که شامل چهار قسمت فقرا، مساکین، بدهکاران و ابن سبیل میباشد. دوم ین بخش کارگزاران زکات یعنی عاملین زکاتی که در جمع آوری زکات کوشش میکنند. سومین بخش المولفه قلوبهم یعنی کافرها یا مسلمانانی که عقایدشان ضعیف است و به آنها زکات داده م یشود که قلوبشان به اسلام مایل شود. چهارمین بخش فی سبیل الله است. پنجمین بخش فی الرقاب: یعنی آزاد سازی بردگان. انجام فریضهی واجب زکات نه تنها موجب نقص و کاستی مال نمیشود، بلکه موجب فزون ی و برکت آن هم م یباشند و آثار فرد ی و اجتماعی فراوانی دارد. مصرف زکات را نباید به صورت دلخواهانه انجام داد، بلکه باید در مصارف هشتگانه ای در قرآن ذکر شده و مادر این مقاله آن را به پنج بخش تقسیم کردیم، انجام شود. از این مقاله این نتیجه حاصل میشود که نظام دینی جامعه را به دو قطب فقیر و غنی تقسیم نمیکند تا پرداخت زکات به فقیر واجب شود. بلکه فقر، اینجا یک فقر طبیعی و یک آزمایش الهی برای فقیر و غنی است. اگر زکات در فرهنگ جامعه اسلامی جاسازی شود فقر و بسیاری مشکلات ناشی از آن اعم از بیکاری، بی دینی، بدبین شدن نسبت به دین حتی فرو پاشی خانواده و طلاقها کاهش مییابد.

کلیدواژه ها:

زکات ، فقر ، ناهنجاری های اجتماعی