بررسی نقش وکیل در دادرسی کیفری (با تاکید بر معیارهای دادرسی عادلانه)

وکالت مصدر و به معنی تفویض کردن و واگذار نمودن می باشد. و در اصطالح: وکالت عقدی است که به موجب ان یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نائب خود می نماید. حق داشتن وکیل برای متهم از زمان کشف جرم تا اجرای حکم صادره، از مهمترین تضمینات حقوق دفاعی متهم است. اصل الزامی بودن شرکت وکیل مدافع در کلیه مراحل دادرسی های کیفری در مقررات موضوعه اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان به عنوان یکی از اساسی ترین تضمین های حقوق دفاعی متهم پذیرفته شده است. و در برخی از جوامع محاکمه متهم بدون شرکت وکیل مدافع ممکن نیست. حضور وکیل در دفاع از اتهام انتسابی به متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی امری لازم و ملزوم به نظر می رسد. اگر متهم از مشورت با یک متخصص حقوقی محروم باشد، چون به اثار و تبعات اظهارات خویش واقف نیست؛ به راحتی در مقابل مقام تحقیق که مسلط به قوانین حقوقی است، اظهاراتی را بیان می کند که ممکن است در اینده بر علیه او مورد استفاده قرار گرفته و بر سرنوشت قضایی وی تاثیر مهمی داشته باشد. ازمهمترین امتیازات و منافع استفاده از وکیل در دعاوی می توان به جلوگیری از انحراف و سلامت جریان دادرسی و مساعدت در هدایت علمی و عملی قاضی اشاره نمود. چالشها و معضلات ارائه خدمات وکالتی در عمل شامل ضرورت تامین امنیت شغلی و حرفه ای در جریان دادرسی عادالنه،موانع در اعمال حق دفاع و تعارض دفاع با قضا، برخورد نامطلوب مقام قضایی با وکیل، لزوم حفظ شان وکیل در مرحله مقدماتی،ضرورت عدم ممانعت بازپرس از دخالت وکیل مدافع در تحقیقات مقدماتی، عدم تعامل مطلوب بین دستگاه قضا و وکال می باشند که بی گمان از اصلی ترین و اساسی ترین چالشهای نظام قضایی ما، نبود تعامل کافی بین دستگاه قضا با متصدیان دفاع می باشد.

کلیدواژه ها:

وکیل ، دادرسی کیفری ، دادرسی عادالنه ، متهم