نقش معلم در ارتقاء سرمایه اجتماعی در مدارس

سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از عوامل کلیدی در توسعه نظام های آموزشی، نقش مهمی در بهبود کیفیت یادگیری و تعاملات مدرسه ایفا می کند. معلم به عنوان عنصر محوری در محیط مدرسه، تاثیر قابل توجهی بر ایجاد و تقویت سرمایه اجتماعی دارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش معلم در ارتقاء سرمایه اجتماعی در مدارس انجام شد. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی با رویکرد کمی بود و جامعه آماری شامل معلمان مدارس متوسطه در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ بود که نمونه ای ۲۰۰ نفری با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته برگرفته از پرسشنامه های سرمایه اجتماعی و سبک های ارتباطی معلم بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. یافته ها نشان داد که رفتارهای مشارکتی معلمان ارتباط مثبت و معناداری با سرمایه اجتماعی پیوندی دارند. همچنین، سبک ارتباطی باز و همدلانه معلمان باعث تقویت سرمایه اجتماعی پل زن شده و حضور فعال آن ها در شوراها و ساختارهای مدرسه، سرمایه اجتماعی ارتباطی را افزایش می دهد. این نتایج بر اهمیت توانمندسازی معلمان در مهارت های ارتباطی، مشارکتی و اجتماعی تاکید دارد. بنابراین، بهبود مهارت های ارتباطی معلمان و فراهم آوردن زمینه های مشارکت فعال در تصمیم گیری های مدرسه می تواند به ارتقاء سرمایه اجتماعی و بهبود عملکرد مدارس منجر شود. محدودیت های پژوهش شامل محدود بودن جامعه آماری به شهر تهران، استفاده از پرسشنامه خودگزارشی و عدم بررسی مقایسه ای بین مقاطع تحصیلی مختلف است که در تحقیقات آتی باید مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، معلم ، تعاملات اجتماعی ، مدارس متوسطه ، مهارت های ارتباطی