تحلیل حقوقی چالش های ناشی از توسعه هوش مصنوعی در قبال مصادیق بنیادین حقوق بشر

در دهه های اخیر، هوش مصنوعی به سرعت در ابعاد گوناگون زندگی بشر نفوذ کرده و تحولات ژرفی را پدید آورده است. مدیریت و راهبری توسعه این فناوری، آن را به یکی از اساسی ترین چالش های معاصر تبدیل کرده است. یکی از عرصه هایی که به شدت تحت تاثیر این فناوری قرار گرفته، حوزه حقوق بشر بنیادین است؛ لذا این مقاله با تمرکز بر تحلیل حقوقی چالش های ناشی از توسعه هوش مصنوعی، در پی پاسخ به این پرسش کلیدی است که هوش مصنوعی چه چالش ها و تهدیداتی را متوجه مصادیق بنیادین حقوق بشر می سازد؟ با بررسی پیامدهای این فناوری بر حقوق اساسی همچون کرامت انسانی، حق بر حریم خصوصی، اصل عدم تبعیض، آزادی بیان، حق بر دادرسی عادلانه و حق تعیین سرنوشت، مشاهده می شود که علی رغم پتانسیل های مثبت هوش مصنوعی، آسیب های جدی نیز متصور است. به گونه ای که نقض کرامت انسانی، تحدید حریم خصوصی، تشدید تبعیض های الگوریتمی، چالش در مسئولیت پذیری توسعه دهندگان و کاربران، و محدودیت دسترسی عادلانه به مزایای فناوری، از جمله نگرانی های اساسی در توسعه هوش مصنوعی در قبال حقوق بنیادین بشر محسوب می شوند که نیازمند تدابیر پادمانی و چارچوب های حقوقی متناسب هستند. همچنین، ایجاد توازن میان بهره گیری از ظرفیت های هوش مصنوعی در راستای حق بر توسعه و پیشرفت علمی، و ضرورت صیانت از حقوق و آزادی های اساسی بشر، از مهم ترین مسائلی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

حقوق بشر ، هوش مصنوعی ، چالش های حقوقی ، کرامت انسانی ، حریم خصوصی ، عدم تبعیض