نقش علوم عصب شناسی در تقویت علم قاضی در دادرسی های کیفری

پیشرفت های علوم اعصاب و ظهور حوزه حقوق عصب شناختی، تاثیر عمیقی بر نظام های دادرسی داشته و امکان بهره گیری از فناوری هایی مانند تصویربرداری عملکردی مغز و نوار مغزی را در ارزیابی قصد مجرمانه، میزان مسئولیت کیفری و تشخیص صداقت شهود و متهمان فراهم ساخته است. یافته ها نشان می دهد که داده های این علوم می توانند به کاهش خطاهای قضایی و ارتقای استانداردهای دادرسی عادلانه کمک نموده و در فرآیند احراز حقیقت و ایجاد قناعت وجدان برای قاضی موثر باشند. بااین حال، ابهام در تفسیر داده های تصویربرداری عصبی و احتمال نقض اصل بی طرفی قضات، ازجمله چالش های این مسئله محسوب می شود. تحلیل تطبیقی استانداردهای حقوقی بین المللی نشان می دهد که پذیرش یافته های علوم اعصاب، مستلزم قابلیت بازتولید تجربی، نرخ خطای پایین و پذیرش در جوامع علمی معتبر است. نتایج پژوهش حاضر بر این امر تاکید دارد که هرچند داده های علوم عصب شناسی می توانند نقش موثری را در ایجاد علم قاضی ایفا کنند؛ اما نمی توانند به تنهایی به عنوان ادله مستقل و قطعی در دادرسی کیفری مورد استفاده قرار گیرند بلکه باید در قالب امارات قضایی و نظریه کارشناسی در کنار سایر ادله سنتی بررسی شوند. پذیرش این یافته ها در نظام حقوقی ایران نیازمند تدوین چارچوب های قانونی شفاف، اصلاح رویه های قضایی و ارتقای دانش تخصصی قضات و وکلا است تا از سوء استفاده های احتمالی و تفاسیر نادرست جلوگیری شود.

کلیدواژه ها:

علوم عصب شناسی ، ادله اثبات دعوا ، علم قاضی ، حقوق عصب شناختی ، دادرسی کیفری