گردشگری آیینی و مذهبی در ایران: پیوند باورها با توسعه گردشگری فرهنگی

گردشگری آیینی و مذهبی در ایران به عنوان بخشی از گردشگری فرهنگی، ظرفیتی چشمگیر برای توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد. این پژوهش با تمرکز بر تنوع گسترده آیین ها و باورهای مذهبی و ملی در ایران، به بررسی نقش آن ها در تقویت گردشگری فرهنگی می پردازد. یافته ها حاکی از آن است که آیین های مذهبی همچون عاشورا، تاسوعا و اعیاد اسلامی، در کنار جشن های باستانی نوروز، مهرگان و یلدا، نه تنها باعث شکل گیری هویت جمعی شده اند، بلکه ظرفیت بالایی در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند. توسعه این نوع گردشگری، فرصت های متعددی برای رونق بازارهای محلی، ایجاد اشتغال و درآمدزایی در مناطق مختلف کشور فراهم می کند.پژوهش حاضر، که با رویکرد کیفی و میان رشته ای انجام شده، ضمن مرور ادبیات علمی مرتبط با گردشگری میراث و آیینی، به بررسی تعاملی میان باورهای فرهنگی و مناسک دینی در شکل گیری تجربه ای معنوی و آموزشی برای گردشگران می پردازد. مهم ترین چالش های شناسایی شده عبارت اند از کمبود زیرساخت های مناسب، فقدان داده های جامع آماری و گاه کالایی سازی آیین ها که اصالت آن ها را تهدید می کند. درنتیجه، تاکید بر سیاست گذاری دقیق، آموزش جوامع محلی، بازاریابی هدفمند و حفظ اصالت آیین ها ضروری است. یافته های پژوهش نشان می دهد که گردشگری آیینی و مذهبی، با تلفیق ابعاد تاریخی، فرهنگی و معنوی، می تواند نقش بسزایی در معرفی ایران به جهان ایفا کند و به عنوان ابزاری موثر در توسعه پایدار گردشگری مورد استفاده قرار گیرد. در نهایت، گسترش پژوهش های میان رشته ای، حمایت از زیرساخت های گردشگری و تعامل سازنده میان نهادهای دولتی، جوامع محلی و فعالان خصوصی، از الزامات موفقیت این حوزه است.

کلیدواژه ها:

گردشگری فرهنگی ، گردشگری آیینی ، میراث ناملموس ، آیین های ایران ، هویت فرهنگی ، تعاملات میان فرهنگی