الگویابی برای مشروطیت ایران؛ تحلیل محتوای منظومه «میکادونامه»

مشروطه ایران زمینه های تاریخی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی متعددی داشت و توانست اقشار قابل توجهی از مردم را ذیل خواسته مشروطه خواهی جمع نماید. با این حال، تحقق چنین رویداد مهمی بدون توجه به اتفاقات و رخدادهای کشورهای دیگر میسر و مقدور نبود. یکی از این کشورها، ژاپن بود که ایرانیان بنا به دلایلی توجهی ویژه بدان داشتند. افزون بر اینکه ژاپن کشوری آسیایی بود و دغدغه نوسازی را تقریبا همزمان با جریانات ایران آغاز نمود، مسئله دیگری که بر اهمیت مورد ژاپن در نزد ایرانیان می افزود، شکست تاریخی روسیه از ژاپن بود که این امر به طور خاص به الهام گرفتن از ژاپن توام با حس تحسین و در عین حال حسرت ایرانیان افزود به ویژه که ایران در تاریخ معاصر خویش قدرت روسیه را از نزدیک در خلال نبردهای طولانی دریافته بودند و به دلیل ناکامی های روی داده، روسیه را شکست ناپذیر قلمداد می نمود. یکی از مهم ترین آثار پیروزی ژاپن بر روسیه، تاکید و اذعان ایرانیان بدین نکته بود که دلیل کامیابی این کشور نوپا در معادلات بین المللی به ساختار مشروطه و تحقق اصلاحات در این کشور بازمی گردد. یکی از گزارش های قابل توجه ایرانیان در این زمان، در قالب منظومه میکادونامه به نظم درآمده و روایتی ایرانی را از وقایع ژاپن در مبارزه با روسیه به دست داد. در این راستا، با تحلیل محتوا و تاکید بر مفهوم مشروطه و مضامین همراه و هم نشین آن از قبیل کارآمدی، ترقی و قدرت کشور به این اثر منظوم پرداخته شده و نشان داده می شود که

کلیدواژه ها:

مشروطیت ایران ، جنگ ۱۹۰۵-۱۹۰۴ ژاپن و روسیه ، مشروطه ژاپن ، حسین علی تاجر شیرازی ، میکادونامه