نقش والدین در آموزش غیررسمی و تربیت فرزندان در دوران دیجیتال

هدف تحقیق: در عصر حاضر، با گسترش روزافزون فناوری های دیجیتال، سبک زندگی و الگوهای تربیتی خانواده ها دچار تغییرات اساسی شده اند. ورود گسترده ابزارهای دیجیتال به زندگی روزمره، به ویژه در بین کودکان و نوجوانان، آموزش و تربیت آن ها را تحت تاثیر قرار داده و نقش والدین را در این فرآیند بیش از پیش پررنگ و پیچیده کرده است. هدف مطالعه حاضر بررسی نقش والدین در آموزش غیررسمی و تربیت فرزندان در بستر فضای دیجیتال است؛ به ویژه تاکید بر چگونگی ایفای نقش آگاهانه، راهبردی و سازنده والدین در مواجهه با فرصت ها و چالش های تربیتی عصر دیجیتال است. اهمیت و ضرورت تحقیق در این است که با توجه به گسترش استفاده کودکان از فضای مجازی، کمبود دانش و مهارت والدین در مدیریت تربیت دیجیتالی می تواند منجر به آسیب های تربیتی، اخلاقی و روانی شود. از سوی دیگر، بهره گیری صحیح از این فضا می تواند بستر مناسبی برای رشد شناختی، خلاقیت و مسئولیت پذیری کودکان فراهم آورد. روش تحقیق: به صورت مروری بوده و با بررسی مطالعات و پژوهش های پیشین در حوزه تربیت دیجیتال، نقش والدین، و آموزش غیررسمی، انجام شده است. یافته ها: نتایج مطالعات پیشین نشان می دهد که والدینی که دارای سواد رسانه ای و دیجیتال بالاتری هستند، توانایی بیشتری در مدیریت مصرف رسانه ای فرزندان، گفت وگوی موثر درباره محتوای دیجیتال، و ایجاد قوانین روشن و منعطف در استفاده از فناوری دارند. همچنین، سبک تربیتی حمایتی، مبتنی بر گفت وگو و اعتماد، نسبت به سبک های کنترل گرانه یا بی تفاوت، تاثیر مثبتی در هدایت فرزندان در فضای مجازی دارد. از سوی دیگر، نبود آموزش های ساختارمند برای والدین، شکاف نسلی در درک فناوری، و افزایش وابستگی کودکان به ابزارهای هوشمند از جمله چالش های اصلی شناسایی شده هست. نتیجه گیری: نتیجه گیری کلی بر اساس مرور منابع این است که حضور فعال، آگاهانه و یادگیرنده والدین در فرآیند تربیت دیجیتال نه تنها مانع بروز آسیب های احتمالی می شود بلکه می تواند نقش مهمی در توسعه مهارت های فردی و اجتماعی فرزندان ایفا کند. پیشنهاد می شود پژوهشی کاربردی با هدف طراحی و ارزیابی یک برنامه آموزش والدین برای تربیت دیجیتال فرزندان انجام گیرد که شامل آموزش سواد رسانه ای، مهارت های گفت وگو با کودک درباره فضای مجازی، روش های نظارت مثبت و تکنیک های تعدیل استفاده از فناوری باشد. این برنامه می تواند به صورت دوره های آموزشی، اپلیکیشن های راهنمای والدین یا کارگاه های تربیت دیجیتال طراحی و در سطح مدارس و مراکز مشاوره خانواده اجرا شود.

کلیدواژه ها:

والدین ، آموزش غیررسمی ، تربیت ، دوران دیجیتال ، آموزش مجازی.