اثربخشی رفتاردرمانی تحلیلی عملکردی بر خودتنظیمی بزرگسالان مبتلا به اختلال نقص توجه و فزون کنشی

زمینه و هدف: اختلال نقص توجه و فزون کنشی یکی از شایع ترین اختلالات عصبی-رشدی است که خودتنظیمی را در بزرگسالان تحت تاثیر قرار می دهد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی رفتار درمانی تحلیلی عملکردی بر بهبود خودتنظیمی بزرگسالان مبتلا به ADHD در شهر رشت بود. روش: این مطالعه شبه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل روی ۶۰ بزرگسال ۱۸ تا ۴۰ ساله مبتلا به ADHD در شهر رشت انجام شد. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش (۳۰ نفر) و کنترل (۳۰ نفر) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه خودتنظیمی (SRQ)، مقیاس بزرگسالان ADHD کانرز (CAARS) و پروتکل مداخله (FBA) ۱۲جلسه ۹۰ دقیقه ای بود. داده ها با تحلیل کوواریانس و تحلیل محتوای کیفی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که مداخله FBA به طور معناداری خودتنظیمی (F=۴۵. ۲۳, P<۰. ۰۰۱, η²=۰. ۴۴) و علائم ADHD (F=۳۸. ۶۷, P<۰. ۰۰۱, η²=۰. ۳۹) را در گروه آزمایش بهبود بخشید. تحلیل کیفی نیز مضامینی مانند بهبود مدیریت زمان، کنترل تکانه ها، آگاهی از رفتار و روابط اجتماعی را تایید کرد. نتیجه گیری: رفتار درمانی تحلیلی عملکردی می تواند به عنوان مداخله ای موثر برای بهبود خودتنظیمی و کاهش علائم ADHD در بزرگسالان استفاده شود. این یافته ها بر لزوم طراحی مداخلات فردی سازی شده برای این جمعیت تاکید دارند.

کلیدواژه ها:

رفتاردرمانی تحلیلی-عملکردی ، خودتنظیمی ، اختلال نقص توجه و فزون کنشی ، بزرگسالان.