تاثیر تغذیه شیر غنی شده با مکمل های معدنی، آلی و نانوذرات کروم بر عملکرد، گوارش پذیری مواد مغذی، رفتارهای تغذیه ای و ساخت پروتئین میکروبی گوساله های شیرخوار هلشتاین در شرایط تنش گرمایی

هدف: تنش گرمایی یکی از مهم ترین عوامل تنش­زا در دام ها به شمار می رود که تاثیرات منفی بر تولید، سلامت، رشد و بهره­وری دام ها دارد. دما به همراه رطوبت بالا منجر به عدم تعادل بین خروجی حرارت متابولیک در بدن حیوان و اتلاف آن به محیط اطراف گشته و سبب تنش گرمایی می­شود. یکی از راه کارهای بهینه­سازی شرایط تولیدی و سلامت دام، از طریق بهبود سوخت وساز مواد مغذی و رفع یا کاهش شرایط تنش، استفاده از کروم به عنوان بهبوددهنده­ متابولیکی می­باشد. کروم در سوخت وساز کربوهیدرات، پروتئین و چربی­ها نقش مهمی دارد. در صورت کمبود کروم در جیره غذایی، توانایی انسولین در سوخت وساز مواد مغذی تحت تاثیر قرار می گیرد. کروم باعث افزایش حساسیت سلول های بتای پانکراس و به دنبال آن افزایش ترشح انسولین می­شود. کروم به ترانسفرین باند می شود و به کمک آن انتقال می­یابد. گیرنده­های ترانسفرین به انسولین نیز حساس هستند و زمانی­که انسولین افزایش می یابد ترانسفرین به سمت غشا حرکت می کند و با افزایش سوخت وساز گلوکز سبب کاهش اثرات منفی تنش­ها می­شود. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تغذیه شیر غنی شده با مکمل های معدنی، آلی و نانوذرات کروم بر عملکرد، گوارش پذیری مواد مغذی، رفتارهای تغذیه ای و ساخت پروتئین میکروبی گوساله های شیرخوار هلشتاین در شرایط تنش گرمایی انجام بود. روش پژوهش: تعداد ۳۲ راس گوساله با میانگین وزنی ۳±۳۷ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی به چهار تیمار آزمایشی با هشت تکرار اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی شامل ۱- شاهد (هیچ مکمل کرومی به شیر مصرفی گوساله ها افزوده نشد)، ۲- افزودن سه میلی گرم مکمل کروم معدنی به شیر مصرفی، ۳- افزودن سه میلی گرم مکمل کروم به شکل کروم-متیونین به شیر مصرفی و ۴- افزودن سه میلی گرم مکمل کروم به شکل نانو ذرات کروم به شیر مصرفی بودند. طول دوره آزمایش ۶۳ روز بود.  نتایج: نتایج این آزمایش نشان داد که در گوساله های تغذیه شده با شیر غنی شده با نانوذرات کروم نسبت به گوساله های گروه شاهد، در وزن نهایی، افزایش وزن دوره، افزایش وزن روزانه، مصرف ماده خشک کل، مصرف ماده خشک آغازین و ضریب تبدیل خوراک، بهبود مشاهده شد (۰۵/۰≥P). اشکال مختلف کروم بر گوارش پذیری ماده خشک و ماده آلی در گوساله های شیرخوار تاثیر معنی داری داشتند، به طوری که بیش ترین گوارش پذیری ماده خشک و ماده آلی مربوط به تیمارهای دریافت کننده نانو ذرات کروم نسبت به تیمار شاهد بود (۰۵/۰≥P). مکمل کروم به فرم های معدنی، آلی و نانو ذرات کروم تاثیری بر رفتارهای تغذیه ای گوساله ها نداشت. اما رفتار ایستادن گوساله ها تحت تاثیر دریافت شکل­های مختلف کروم نسبت به تیمار شاهد افزایش و رفتار درازکشیدن کاهش یافت (۰۵/۰≥P). دریافت شکل­های مختلف کروم توسط گوساله ها تفاوت معنی­داری بر مشتقات پورینی و سنتز پروتئین میکروبی ایجاد نکرد. اما مقدار اسید اوریک ادرار در تیمار شاهد بیش ترین و تیمار دریافت کننده نانو ذرات کروم کم ترین مقدار را نشان داد (۰۵/۰≥P). نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل، در گوساله های تغذیه شده با شیر غنی شده با نانوذرات کروم نسبت به گوساله های گروه شاهد، افزایش عملکرد مشاهده شد. استفاده از کروم به ویژه به شکل نانوذرات کروم در گوساله های تحت تاثیر تنش گرمایی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

تنش گرمایی ، شیر غنی شده ، کروم ، گوساله شیرخوار ، نانو ذرات