تحلیل جامع مدیریت بحران آتش سوزی در پروژه های عمرانی بزرگ: راهبردها، طراحی ایمن و نقش زیرساخت های کلان شهری در تونل ها، مترو و پل ها

مدیریت بحران آتش سوزی در پروژه های عمرانی بزرگ نظیر تونل، مترو و پل، به دلیل ویژگی های خاص سازه ای و محیطی این فضاها، با چالش های پیچیده ای مواجه است که نیازمند رویکردی تلفیقی در طراحی، بهره برداری و واکنش اضطراری است. تحلیل عوامل موثر بر شدت بحران نشان می دهد که طراحی نامناسب مسیرهای فرار، تهویه ناکافی، استفاده از مصالح غیراستاندارد، و ضعف در آموزش عمومی، از دلایل اصلی گسترش پیامدهای ناشی از حریق در این پروژه ها هستند. بررسی تجارب داخلی و بین المللی بیانگر آن است که طراحی ایمن با استفاده از مصالح مقاوم به حرارت، سامانه های تهویه هوشمند، و سناریوهای خروج متناسب با ظرفیت انسانی، نقشی اساسی در افزایش تاب آوری دارد. نقش شهرداری ها به عنوان نهادهای محلی نیز در این میان تعیین کننده است؛ از نظارت بر طراحی گرفته تا تدوین آیین نامه های اجرایی، اجرای مانورهای تخلیه، آموزش شهروندان و استقرار سامانه های پیشگیری و هشدار. مرور اقدامات موفق جهانی و مقایسه آن با وضعیت فعلی کلان شهرهای ایران نشان می دهد که تلفیق دانش فنی، مدیریت یکپارچه بحران و مشارکت اجتماعی، اصلی ترین مسیر کاهش ریسک و تضمین ایمنی زیرساخت های شهری است.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، آتش سوزی شهری ، طراحی ایمن ، تاب آوری شهری ، زیرساخت عمرانی.