ارزیابی مکانی-زمانی محصولات بارش ماهواره ای جهت برآورد رخدادهای بارش سنگین در شمال غرب ایران در دوره ۲۰ ساله

با توجه به وضعیت جوی مناطق کوهستانی و ناهموار این مناطق، احداث ایستگاه های هواشناسی برای رصد متغیرهای جوی دشوار است و ازلحاظ اقتصادی هم مقرون به صرفه نیست. با توجه به محدود بودن تعداد ایستگاه های همدیدی که متغیرهای جوی محاسبه شده در آنها به صورت نقطه ای قابل اعتماد است، نیاز به ابزاری است تا مناطق مختلف را پوشش دهند. بارش سنگین یکی از مخاطرات شایع در منطقه شمال غرب ایران محسوب می شود و مسبب پدیده ویرانگر سیل نیز به شمار می رود. این مطالعه با هدف ارزیابی محصولات بارش ماهواره درزمینه شناسایی بارش سنگین در منطقه شمال غرب ایران در دوره آماری ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ انجام شد. در پژوهش حاضر از ۲۳ ایستگاه همدیدی منتخب واقع در ۵ استان از شمال غرب ایران استفاده شده است. برای این منظور، دقت سه محصول ماهواره های GPM-IMERG،TRMM  و AQUA-AIRS به صورت مقایسه بارش های برآورد شده ماهواره ای با ایستگاه های زمینی با استفاده از نمودار تیلور انجام گرفت. نتایج نشان داد که به طورکلی داده های بارش دو ماهواره GPM-IMERG و AQUA-AIRS در مقیاس زمانی روزانه تخمین مطلوبی از بارش سنگین در منطقه مطالعه را داشته اند. بر اساس نتایج به دست آمده محصول GPM-IMERG نسبت به دو محصول دیگر عملکرد بهتری داشته است و محصول TRMM خطای بیشتری را نشان داد. در همه محصولات با حرکت به سمت شرق منطقه پژوهش، خطا افزایش یافته است و کمترین خطا مربوط به غرب منطقه مطالعه (استان آذربایجان غربی) بوده است.

کلیدواژه ها:

بارش سنگین ، سنجش ازدور ، شمال غرب ایران ، GPM-IMERG ، TRMM و AQUA-AIRS