بررسی و تبیین کاربرد آیات قرآن در روایت جنگ های دوره صفویه از ۹۰۷ تا ۱۰۳۸ق

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 41

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QCC-6-2_006

تاریخ نمایه سازی: 2 تیر 1404

چکیده مقاله:

سلسله صفویه در سال ۹۰۷ توسط شاه اسماعیل صفوی تشکیل شد. استقرار حکومت صفویه در ایران و در ادامه، تحکیم و ادامه حیات این سلسله، با جنگ های متعددی همراه شد. این جنگ ها هم در عرصه داخلی جهت مقابله با مخالفان داخلی و هم در عرصه خارجی جهت مقابله با تهدیدات خارجی رخ داد که گاهی با موفقیت صفویان و گاهی نیز با عدم کامیابی آن ها همراه بود. در این میان، مورخان صفوی موظف به روایت جنگ ها بدون توجه به نتایج آن ها بودند؛ اما این روایت نباید به گونه ای رخ می داد که سبب آزردگی شاهان صفوی می شد. بر این اساس مورخان صفوی در روایت جنگ های آن دوره سعی می کردند در راستای ایدئولوژی صفویان و باورهای اعتقادی آن ها گام بردارند. یکی از مهم ترین مولفه های روایت جنگ های صفویان، استفاده از آیات قرآن و دراصطلاح آیه نگاری بوده است. این پژوهش با هدف بررسی کاربرد آیات قرآن در روایت جنگ های دوره صفوی توسط مورخان آن دوره به انجام رسیده است. به نظر می رسد مهم ترین هدف مورخان صفوی در استفاده از آیات قرآن در روایت جنگ های دوره صفوی، مشروعیت بخشی به اقدامات جنگی شاهان این سلسله بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مورخان صفوی در روایت آیه نگارانه از جنگ های دوره صفویان اهدافی مانند مشروعیت بخشیدن به جنگ های صفویان، توجیه اقدامات خشن صفویان در میادین جنگ ، توجیه شکست های صفویان و نسبت دادن پیروزی های آنان به خداوند (تشبیه شاهان به پیامبران الهی) داشته اند. مورخان صفوی در همین ارتباط، به گونه ای از آیات قرآن استفاده می کردند که تصدیق کننده منظور و هدف آن ها باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تاریخی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای است. ابزار اصلی پژوهش استناد به منابع آن دوره است که درنهایت بر پایه یافته های حاصل از منابع، استنتاج و تبیین و تحلیل به عمل آمده است.

نویسندگان

محمود مهمان نواز

دانشیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران .

یوسف کرمی چمه

استادیار گروه زبان و ادبیات، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

مرضیه جمشیدنژاد

کارشناس ارشد تاریخ اسلام، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمادوای، مظهر؛ و خالندی، انور. (۱۳۹۶). واکاوی مفهوم جهاد ...
  • https://dor.isc.ac/dor/۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۲۲۸۶۷۱۳.۱۳۹۶.۹.۳۵.۱.۰افوشته ای نطنزی، محمود بن هدایت الله. (۱۳۵۰). نقاوه الآثار ...
  • افوشته ای نطنزی، محمود بن هدایت الله. (۱۳۷۳). نقاوه الآثار ...
  • امینی هروی، ابراهیم بن میرک جلال الدین. (۱۳۸۳). فتوحات شاهی ...
  • آرام، محمدباقر. (۱۳۸۶). اندیشه تاریخ نگاری عصر صفوی. موسسه انتشارات ...
  • آهنگ، علی. (۱۳۹۲). تحقیق و تصحیح انتقادی تفسیر تبیان سلیمانی ...
  • پاینده، عظیمه؛ و جعفری، علی اکبر. (۱۳۹۷). اسکندربیگ ترکمان و ...
  • https://dor.isc.ac/dor/۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۲۵۱۹۷۲۶.۱۳۹۷.۱.۳۰.۶.۰ترکمان، اسکندربیگ. (۱۳۸۲). تاریخ عالمآرای عباسی (ایرج افشار، مصحح). امیرکبیر ...
  • جنابدی، میرزابیگ بن حسن. (۱۳۷۸). روضه الصفویه (غلامرضا طباطبایی مجد، ...
  • حسینی جرجانی، میرابوالفتح. (۱۳۶۲). تفسیر شاهی. نوید ...
  • حسینی قمی، قاضی احمد بن حسین. (۱۳۸۳). خلاصه التواریخ (احسان ...
  • خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین. (۱۳۷۰). تاریخ شاه اسماعیل ...
  • خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین. (۱۳۸۰). تاریخ حبیب السیر. ...
  • خوزانی اصفهانی، فضلی. (۱۳۹۸). افضل التواریخ (احسان اشراقی و قدرت ...
  • رازنهان، محمدحسن؛ و مشفقی، ابراهیم. (۱۳۹۴). ارزیابی نقش مولفه های ...
  • روملو، حسن بیگ. (۱۳۵۷). احسن التواریخ (عبدالحسین نوایی، به کوشش). ...
  • شاه طهماسب. (۱۳۷۰). عالم آرای شاه طهماسب (ایرج افشار، به ...
  • غفرانی، علی و همکاران. (۱۴۰۲). تحلیل کنش های گفتاری در ...
  • قاسمی، علی و همکاران. (۱۴۰۳). تعابیر قرآنی به منزله نشانگان ...
  • متولی، عبدالله؛ و محمدی، رضا. (۱۴۰۲). تحلیل کنش های گفتاری ...
  • منجم، جلال الدین. (۱۳۶۶). تاریخ عباسی (روزنامه ملاجلال) (سیف الله ...
  • منشی قزوینی، بوداق. (۱۳۷۸). جواهر الاخبار (محسن بهرام نژاد، مصحح). ...
  • مهمان نواز، محمود. (۱۴۰۰). بررسی و تحلیل رویکرد تاریخ نگاری ...
  • https://doi.org/۱۰.۵۲۵۴۷/irhj.۱۴.۱.۴۵مهمان نواز، محمود. (۱۴۰۲). بررسی روایت آیه نگارانه تاریخ نگاری ...
  • https://doi.org/۱۰.۲۲۰۳۴/jksl.۲۰۲۳.۴۱۵۶۸۸.۱۲۴۴مهمان نواز، محمود؛ و اعتصامی، علی. (۱۳۹۹). تحلیلی بر رویکرد ...
  • https://doi.org/۱۰.۵۲۵۴۷/hsow.۴.۳.۱۰۱نادری، عزت الله؛ و سیف نراقی، مریم. (۱۳۸۵). روش های ...
  • ناشناس. (۱۳۶۲). عالم آرای صفوی (یدالله شکری، به کوشش). انتشارات ...
  • ناشناس. (۱۳۸۴). عالم آرای شاه اسماعیل (اصغر منتظرصاحب، مصحح). انتشارات ...
  • واله قزوینی اصفهانی، محمدیوسف. (۱۳۷۲). خلد برین (میرهاشم محدث، مصحح). ...
  • Monshi, Eskandar Beg, (۱۹۷۸), The History of Shaah ‘Abbās the ...
  • نمایش کامل مراجع