بررسی اثر کاربرد کوتاه مدت ترکیبی و جداگانه کمپوست، پلی آکریل آمید و پلی وینیل استات بر برخی ویژگی های خاک و تغییرات رواناب- رسوب نهشته های لسی

فرسایش خاک از مهم ترین عوامل تهدید کمیت و کیفیت خاک محسوب می شود که پیامدهای ناخواسته آن را می توان به عنوان یکی از بزرگ ترین مشکلات امروزی زیست بوم های مختلف تلقی نمود. از مهم­ترین عوامل کنترل­کننده رواناب و فرسایش خاک، کاربرد افزودنی­های خاک است.  بنابراین پژوهش حاضر، با هدف بررسی عملکرد جداگانه و ترکیبی از تاثیر کمپوست و پلی آکریل آمید و پلی وینیل استات بر برخی ویژگی­های شیمیایی، فیزیکی و زیستی خاک و همچنین تغییرات رواناب و رسوب نهشته­های لسی در آزمایشگاه شبیه­ساز باران انجام شد.خاک مورد استفاده در این پژوهش، از خاک لسی اراضی مرتعی منطقه قزقان دره شهرستان درگز و  حساس به فرسایش جمع آوری شد. برای انجام پژوهش حاضر تیمارهای حفاظتی در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از شبیه­ساز باران با شدت بارندگی ۸۴ میلی متر بر ساعت و با تداوم نیم ساعته و کرت­های ۲×۱ متر با شیب نه درصد حدودا متناسب با شرایط عمومی منطقه استفاده شد. جهت انجام پژوهش حاضر از تیمار کمپوست به­عنوان افزودنی آلی خاک و از پلی­آکریل­آمید و پلی­وینیل­استات به عنوان افزودنی غیرآلی خاک استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از تیمارهای حفاظتی باعث افزایش زمان شروع رواناب، کاهش حجم رواناب و رسوب شده است که بیشترین کاهش حجم رواناب در تیمار ترکیبی کمپوست و پلی آکریل آمید به میزان ۴۸ درصد مشاهده گردید. بیشترین و کمترین غلظت رسوب به ترتیب در دو تیمار شاهد و ترکیب کمپوست+پلی وینیل استات به ترتیب با مقادیر ۲۶۷ و ­۵/۴۸ گرم در لیتر مشاهده شد. بیشترین افزایش پارامتر بیومس میکروبی در تیمار ترکیبی پلی وینیل استات و کمپوست به مقدار ۳۲ درصد می­باشد در مجموع می­توان اظهار داشت که استفاده از کمپوست، پلی وینیل استات و پلی آکریل آمید آنیونی به صورت جداگانه و ترکیبی با هدف بررسی اثر آن­ها در حفاظت خاک و آب و خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک، می­تواند راهکاری مفید، کارا و موثر باشد. در نهایت از آنجا که نتایج این آزمایشات در مقیاس آزمایشگاهی نتایج خوبی را نشان می دهد می­توان انجام این تیمارها را در سطح وسیع­تر و مقیاس مزرعه پیشنهاد نمود.

کلیدواژه ها:

Soil amendments ، Soil conservation ، Runoff ، Ghozghan Valley ، Loess soils ، افزودنی های خاک ، حفاظت خاک ، رواناب ، قزقان دره ، خاک لسی.