ارزشیابی و سنجش در فرآیند تدریس-یادگیری: مبانی، روش ها و چشم اندازها

این مقاله به بررسی جامع و تحلیلی مفهوم، کارکردها و روندهای نوین "سنجش و ارزشیابی در فرآیند تدریس-یادگیری" می پردازد. هدف اصلی این پژوهش، تبیین جایگاه ارزشیابی به عنوان بخشی جدایی ناپذیر و پویا از آموزش است که فراتر از نمره دهی صرف، به ابزاری برای بهبود یادگیری دانش آموز و بهینه سازی روش های تدریس معلم تبدیل شده است. مقاله با ارائه تعاریف دقیق و تمایز میان مفاهیم کلیدی اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آغاز می شود و سیر تحول تاریخی آن را از رویکردهای سنتی به پارادایم های نوین ترسیم می کند. در ادامه، انواع سنجش (تشخیصی، تکوینی و پایانی) بر اساس هدف و زمان اجرا تشریح شده و تفاوت های بنیادین میان روش های سنتی (معلم-محور و مبتنی بر حافظه) و روش های نوین عملکردی (مانند پوشه کار، پروژه و سنجش عملکردی) مورد تحلیل قرار می گیرند. اصول اساسی یک سنجش معتبر شامل روایی، پایایی، انصاف و عملی بودن به تفصیل بررسی شده و راهبردهای عملی برای طراحی ابزارهای سنجش، از جمله سوالات آزمون و راهنمای نمره گذاری (رابریک)، ارائه می گردد. بخش پایانی مقاله به بررسی چالش ها و روندهای معاصر مانند ارزشیابی الکترونیکی، نقش خودسنجی و همتاسنجی، و چالش پیچیده سنجش مهارت های تفکر سطح بالا و شایستگی های قرن بیست و یکم اختصاص دارد. در نهایت، نتیجه گیری می شود که حرکت به سوی یک فرهنگ ارزشیابی توصیفی، مستمر و در خدمت یادگیری، ضرورت اصلی نظام های آموزشی پیشرو در دنیای امروز است.

کلیدواژه ها:

ارزشیابی آموزشی ، سنجش عملکردی ، ارزشیابی تکوینی ، فرآیند تدریس-یادگیری ، بازخورد ، روایی و پایایی ، سنجش مهارت های قرن ۲۱.