بازخوانی خاستگاه پیدایش و اصول اعتقادی اعتزال قدیم

معتزله فرقه ای نام آشنا در دانش کلام است. این گروه در اوایل قرن دوم هجری ظهور کردند و رفته رفته به صورت فرقه اصلی اهل سنت درآمدند. معتزلیان در تقابل با منطق اکثریت اهل سنت که طریق نقل گرایی را پیشه کرده بودند، بر عقل گرایی تاکید میورزند. ملاک معتزلی بودن پذیرش اصول پنجگانه این گروه است. معتزله از قرن پنجم به بعد از رونق افتاد و به حاشیه رفت. منشا و چرایی پیدایش این فرقه، اندیشمندان شاخص این مذهب و اندیشههای اصلی این گرایش از جمله سوالاتی است که نوشتار پیشرو با مراجعه به منابع کتابخانهای و روش توصیفی به دنبال یافتن پاسخی برای آن هاست. اصول پنج گانه معتزله، توحید، عدل، وعد و وعید، منزله بین المنزلتین، و امر به معروف و نهی از منکر، می باشد. شخصیت های اصلی و محوری این گرایش واصل بن عطاء، ابو الهذیل علاف، ابراهیم نظام، ابوعلی جبایی، ابوهاشم جبایی و قاضی عبدالجبار است که نقش کلیدی در شکوفایی معتزله ایفا کردند.

کلیدواژه ها:

اهل سنت ، معتزله ، واصل بن عطا ، فرقه کلامی ، عقل گرایی ، اصول پنج گانه معتزله.