بررسی نقش اکوسیستم دانشگاهی در پرورش ذهنیت فرصت محور در کارآفرینی سلامت؛ مطالعه موردی دانشگاه علوم پزشکی تهران

در دهه های اخیر، کارآفرینی در حوزه سلامت به عنوان راهبردی اساسی برای پاسخ به چالش های پیچیده نظام های بهداشت و درمان شناخته شده است. از سوی دیگر، ذهنیت فرصت محور به عنوان یکی از پایه های اصلی موفقیت در فرآیندهای نوآورانه و کارآفرینانه، نیازمند بستری مناسب برای شکل گیری و توسعه است. دانشگاه ها، به ویژه دانشگاه های علوم پزشکی، با دارا بودن منابع انسانی متخصص، زیرساخت های تحقیقاتی و ارتباط تنگاتنگ با نظام سلامت، نقشی کلیدی در شکل گیری چنین ذهنیتی ایفا می کنند. این پژوهش با هدف بررسی نقش اکوسیستم دانشگاهی در پرورش ذهنیت فرصت محور در کارآفرینی سلامت، مطالعه ای موردی در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام داده است.روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر تحلیل مضمون (Thematic Analysis) بوده و داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۲۲ نفر از اعضای هیئت علمی، دانشجویان دکتری، فعالان استارتاپی و مدیران مراکز رشد دانشگاه گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد تا مضامین اصلی پیرامون شکل گیری ذهنیت فرصت محور در بستر دانشگاهی استخراج شود. یافته های پژوهش نشان داد که سه مولفه اصلی شامل فرهنگ دانشگاهی مبتنی بر نوآوری و ریسک پذیری، وجود زیرساخت های حمایتی نظیر شتاب دهنده ها و مراکز رشد، و پیوند فعال بین دانشگاه و جامعه سلامت، بیشترین تاثیر را در شکل گیری ذهنیت فرصت محور دارند. همچنین نقش هیئت علمی به عنوان تسهیل گر و مشوق کارآفرینی، یکی از عوامل کلیدی در تحریک تفکر فرصت جویانه در میان دانشجویان شناسایی شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که توسعه کارآفرینی سلامت نیازمند نهادینه سازی یک اکوسیستم آموزشی–تحقیقی هماهنگ و فرصت محور در درون دانشگاه ها است. دانشگاه علوم پزشکی تهران با بهره گیری از ظرفیت های چندوجهی خود، می تواند الگوی موثری برای سایر دانشگاه های علوم پزشکی کشور در این زمینه ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

نوآوری باز ، توانمندسازی آموزشی ، زیست بوم نوآوری سلامت ، سرمایه انسانی دانشگاهی ، کارآفرینی فناورانه ، مدیریت دانش سلامت.