بررسی مولفه های تطبیقی بین هوش معنوی و هوش هیجانی در کتاب هدیه های آسمان پایه چهارم دبستان

در دوران معاصر، انسان ها بیش از گذشته با چالش های روحی و روانی مواجه هستند که منجر به افزایش نگرانی ها، احساس تنهایی و افسردگی شده است. برای مقابله با این مسائل، رویکردهای متفاوتی اتخاذ می شود که گاهی اوقات به مشکلاتی نظیر خودکشی، اعتیاد، مصرف بی رویه داروهای آرام بخش و افزایش خشونت و جرم منجر می شود. امکانات رفاهی موجود نتوانسته اند به طور کامل نیازهای انسانی را برآورده سازند و در برخی موارد، مشکلات روحی را پیچیده تر کرده اند. این تحقیق به بررسی و تحلیل نقش هوش معنوی و اجزای آن در بین مجریان و دریافت کنندگان برنامه درسی هدیه های آسمانی در شهر سنندج پرداخته است. در این مطالعه، ۳۴۸ دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. با توجه به محدودیت تعداد معلمان، همه آن ها مورد بررسی قرار گرفته اند و برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ای ۴۲ سوالی در زمینه هوش معنوی استفاده شده است. روایی پرسش نامه با استناد به منابع نظری و نظرات متخصصان تایید شده و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان ۰.۸۵ تعیین گردیده است. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی تجزیه وتحلیل شده اند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین معلمان و دانش آموزان از نظر هوش معنوی وجود ندارد، اما تفاوت معناداری بین دانش آموزان دختر و پسر مشاهده شده است. همچنین، میزان آگاهی معلمان از اجزای هوش معنوی محدود بوده و این امر موجب بروز چالش هایی شده است. بر اساس یافته های این مطالعه، تاکید بر ارتقای هوش معنوی معلمان و دانش آموزان و اتخاذ تدابیر لازم برای بهبود کتب درسی و روش های تدریس به منظور توسعه هوش معنوی صورت گرفته است. هوش هیجانی، که یک جزء اساسی رفتار انسانی است و مستقل از هوش شناختی عمل می کند، با ایجاد تعادل بین احساسات و عقل، می تواند به افراد کمک کند تا به بالاترین سطح موفقیت دست یابند. اجزای هوش هیجانی در آموزه های دینی مشهود است و اسلام با ارائه راهبردهای تربیتی و اخلاقی مانند خودشناسی، فروتنی، کظم غیظ، آرامش، مهارت های اجتماعی، صبر، خود مدیریتی، حفظ تعادل، حفظ کرامت و زبان، انعطاف پذیری و بهزیستی، به تربیت افرادی با هوش هیجانی بالا می پردازد. در نهایت، به نظر می رسد ضروری است که برای توسعه هوش هیجانی، آموزه های قرآن و زندگی پیامبر (ص) که نمونه ای از مدیریت هیجانات در طول زندگی هستند، مورد استفاده قرار گیرند و بر آموزش آن ها به دیگران، به ویژه دانش آموزان، معلمان، والدین، مشاوران و روان شناسان تاکید شود.

کلیدواژه ها:

هوش ، هوش معنوی ، هوش هیجانی ، معنویت ، رفتار انطباقی.