بررسی اثر قارچ Serendipita indica بر فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی و میزان پراکسیداسیون لیپیدها در سه هیبرید مختلف ذرت تحت تنش گرمایی

هدف: قارچ اندوفیت Serendipita indica (Piriformospora indica) قابلیت همزیست شدن با گستره وسیعی از گیاهان از جمله ذرت را دارا است. گزارش­ های زیادی از تاثیر مثبت این قارچ بر روی افزایش رشد گیاه و نیز افزایش تحمل گیاه به تنش ­های زیستی و غیر زیستی وجود دارد. در این تحقیق تاثیر قارچ S. indica بر میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و گایاکول پراکسیداز و نیز میزان پراکسیداسیون لیپیدها در سه هیبرید مختلف ذرت در پاسخ به تنش گرمایی در مرحله گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین وجود یا عدم وجود اثر متقابل بین ژنوتیپ گیاه و قارچ که از لحاظ به نژادگران با اهمیت است، مورد مطالعه قرار گرفت.مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار شامل دو فاکتور رقم (هیبرید سینگل کراس کارون ۷۰۱ مقاوم به خشکی و گرما، رقم سینگل کراس AS۷۱ و رقم سینگل کراس۷۰۴) و قارچ (تلقیح و عدم تلقیح با قارچ) که در دو تاریخ کشت (کشت تابستانه و کشت زودهنگام تابستانه) اجرا گردید. برای اعمال تنش گرما از کشت زودهنگام تابستانه استفاده شد تا هیبریدهای ذرت در هنگام گرده افشانی با تنش گرمایی ماه­ های مرداد و شهریور در استان خوزستان برخورد کنند.نتایج: در مجموع بر اساس نتایج حاصل از تجزیه مرکب، قارچ S. indica سبب کاهش میزان مالون­دی­آلدئید و افزایش فعالیت آنزیم های گایاکول پراکسیداز و کاتالاز در گیاهان تلقیح شده نسبت به گیاهان تلقیح نشده گردید. اما واکنش ژنوتیپ های مختلف ذرت در همزیستی با این قارچ یکسان نبود که حاکی از اثر متقابل بین قارچ و ژنوتیپ گیاه است. بر پایه فعالیت دو آنزیم گایاکول پراکسیداز و کاتالاز، ژنوتیپ مقاوم به گرما و خشکی کارون نسبت به دو ژنوتیپ دیگر همزیستی موثرتری را با قارچ ایجاد کرد. از میان ارقام مورد بررسی رقم کارون دارای بیشترین فعالیت آنزیمی بود و کمترین میزان مالون دی آلدئید را در هر دو شرایط تنش و غیر تنش دارا بود.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که میزان اثر S. indica بر گیاه ذرت تحت تاثیر ژنوتیپ می باشد. چنانچه اثر متقابل قارچ و ژنوتیپ بر صفات زراعی مهم ذرت تایید شود، ادغام این قارچ در برنامه های به نژادی ذرت می تواند به طور موثری در بهبود توسعه هیبریدهایی با تحمل بالاتر نسبت به تنش های غیرزیستی کمک کند.

کلیدواژه ها:

آنزیم های آنتی اکسیدانی ، تنش گرما ، ذرت ، قارچ اندوفیت ، مالون دی آلدئید