تاثیر برنامه های یادگیری خدمت محور در توسعه مسئولیت اجتماعی: مروری نظام مند بر شواهد و چالش ها

مقاله حاضر با هدف بررسی جامع تاثیر برنامه های یادگیری خدمت محور بر توسعه مسئولیت اجتماعی در گروه های مختلف سنی و تحصیلی انجام شده است. یادگیری خدمت محور به عنوان رویکردی آموزشی که تجربیات خدمت به جامعه را با اهداف آموزشی تلفیق می کند، در دهه های اخیر به طور فزاینده ای مورد توجه محققان و مربیان قرار گرفته است. این مقاله مروری با روش شناسی مرور نظام مند و با بررسی ۳۷ پژوهش کلیدی منتشر شده در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳، شواهد موجود در خصوص ارتباط بین برنامه های یادگیری خدمت محور و توسعه ابعاد مختلف مسئولیت اجتماعی را تحلیل کرده است. یافته های این مرور نشان می دهد که برنامه های یادگیری خدمت محور با طراحی مناسب، تاثیر معناداری بر افزایش آگاهی اجتماعی، تقویت همدلی و نوع دوستی، بهبود نگرش نسبت به مشارکت مدنی، و توسعه کفایت های فرهنگی و بین فرهنگی دارند. همچنین، عوامل موثر بر اثربخشی این برنامه ها شامل مدت زمان مشارکت، کیفیت تامل، ارتباط با محتوای درسی، و زمینه فرهنگی-اجتماعی شناسایی شده اند. علیرغم شواهد مثبت، چالش هایی همچون پایداری تاثیرات در بلندمدت، دشواری های سنجش مسئولیت اجتماعی، و مسائل مرتبط با اخلاق و ارزش ها در این زمینه وجود دارد. این مقاله ضمن ارائه چارچوبی جامع برای درک بهتر رابطه بین یادگیری خدمت محور و مسئولیت اجتماعی، پیشنهادهایی را برای طراحی برنامه های موثرتر و مسیرهای آینده پژوهش در این حوزه ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

یادگیری خدمت محور ، مسئولیت اجتماعی ، مشارکت مدنی ، آموزش ارزش محور ، توسعه اخلاقی-اجتماعی.