نقش قاعده لاضرر در تعارض با اصل لزوم قرارداد ها در حقوق ایران

قاعده لا ضرر در فقه اسلامی و حقوق ایران به عنوان مکانیسمی برای جلوگیری از زیان به افراد عمل می کند، در حالی که اصل لزوم قراردادها متضمن التزام طرفین به اجرای تعهدات قراردادی است. هرچند این دو قاعده در مسیر تضمین انصاف و انعقاد قراردادها همسو هستند، تعارض هایی نیز میان آنها پدید می آید، به ویژه در مواردی که اجرای قرارداد ضرری به دنبال داشته باشد. مقاله حاضر با روش تحلیل کتابخانه ای و دسته بندی غنی منابع فقهی و حقوقی، دو قاعده را در چهار وجه مورد بررسی قرار داده و نشان می دهد که در موارد تعارض، قاعده لاضرر غالب است و می تواند حجم تعهدات قراردادی را کاهش یا تعدیل کند. پیشنهادهای عملی شامل بازنگری در تفسیر ماده ۲۱۹ قانون مدنی، تقویت آموزش داوری فقهی-حقوقی در قضات، و تدوین مقررات صریح برای مدیریت تعارض این قواعد هستند.

کلیدواژه ها:

قاعده لاضرر ، اصل لزوم قراردادها ، قراردادها ، حقوق مدنی ایران ، تعارض قواعد.