ارزیابی و رتبه بندی کارایی فنی مناطق راه آهن ایران در حمل ونقل بار با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده های پنجره ای

امروزه، ارزیابی عملکرد واحدهای سازمانی نقش ویژه ای در تخصیص منابع سازمانی و مالی ایفا می کند. باتوجه به افزایش رقابت پذیری و توسعه انتظارات ذی نفعان دستیابی به موفقیت پایدار سازمان در گروه افزایش کارایی و استفاده بهتر از منابع در اختیار خواهد بود. اهمیت بهبود کارایی در شرکت دولتی راه آهن جمهوری اسلامی ایران که از تجهیزات زیرساختی کلیدی و محدودکننده (مانند لوکوموتیو) و نیروی ماهر عملیاتی و سایر موارد مشابه بهره می برند، بسیار بیشتر است. روش تحلیل پوششی داده ها با رویکرد تحلیل پنجره ای یکی از بهترین ابرازها به منظور ارزیابی واحدهای سازمانی (مناطق راه آهن کشور) با وظایف مشابه و ورودی و خروجی های همسان است. بااین وجود موقعیت جغرافیایی و ماهیت متفاوت دسترسی به مبادی حمل بار و مسافر، تفاوت در دسترسی به زیرساخت های خطوط و ناوگان فرایند ارزیابی و مقایسه عملکرد مناطق را پیچیده می کند. به این منظور در این مطالعه از روش تحلیل پوششی دادهای پنجره ای برای طراحی و تدوین مدلی برای اندازه گیری عملکرد مناطق شرکت راه آهن استفاده شده است. مناطق موردمطالعه بر اساس کارایی فنی در طی دوره پنج ساله ۱۳۹۵ الی ۱۴۰۰ رتبه بندی شده اند. نتایج حاکی از اثر تفکیک تمرکز نواحی بر حمل بار و یا مسافر و دسترسی به مراکز لجستیکی و چشمه های بار بر ارزیابی کارایی آنها است. در این تحقیق با استفاده از نظرات خبرگان ۵ منطقه منتخب و مرزی و ستادی ابتدا شاخص های اولیه با محوریت اهمیت حمل ونقل بار با روش غربالگری فازی انتخاب و سپس با استفاده از روش DEA پنجره ای ارزیابی شده اند که بر این اساس رتبه های خروجی ارزیابی انجام شده بر اساس کارایی فنی و کارایی فنی خالص به ترتیب هرمزگان، جنوب شرق، شمال شرق ۲، آذربایجان و خراسان بوده است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی عملکرد سازمانی ، تحلیل پوششی دادها ، راه آهن ، بهبود کارایی ، کارایی فنی ، تحلیل کارایی پنجره ای