بررسی تاثیر برنامه ریزی درسی بر کاهش فرسودگی شغلی معلمان از دیدگاه بهسازی منابع انسانی

نقش معلم در نظام آموزشی به عنوان یکی از ارکان اصلی تربیت، یادگیری و رشد فکری و اخلاقی دانش آموزان، نقشی بنیادین و غیرقابل انکار است. کیفیت آموزش در هر جامعه ای به میزان قابل توجهی به سطح سلامت روانی، رضایت شغلی و کارآمدی معلمان آن جامعه وابسته است. با این حال، در دهه های اخیر، پدیده ای نگران کننده به نام فرسودگی شغلی معلمان به یکی از دغدغه های مهم مسئولان آموزش و پرورش، مدیران منابع انسانی، پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت و حتی خانواده ها تبدیل شده است. فرسودگی شغلی، حالتی از خستگی جسمی، روانی و عاطفی است که در نتیجه فشارهای مداوم و مزمن شغلی ایجاد می شود و منجر به کاهش انگیزه، عدم رضایت شغلی، کاهش عملکرد حرفه ای و در نهایت، آسیب به کیفیت فرآیند یاددهی-یادگیری می شود. در این میان، یکی از عوامل مهمی که می تواند نقش قابل توجهی در کاهش یا تشدید فرسودگی شغلی ایفا کند، برنامه ریزی درسی است. برنامه ریزی درسی به عنوان یکی از ابعاد مهم مدیریت آموزشی و بخش بنیادین فرایند یادگیری، نه تنها چارچوبی برای محتوای آموزشی، زمان بندی تدریس و روش های آموزش فراهم می آورد، بلکه بر شیوه تعامل معلم با دانش آموزان، میزان بار کاری وی، و نحوه مدیریت کلاس تاثیر می گذارد. نبود برنامه ریزی مناسب، ناکارآمد بودن محتوا، فشار زمانی، تناقض در اهداف آموزشی و نبود انعطاف پذیری در برنامه درسی از جمله عواملی هستند که می توانند بار روانی معلمان را افزایش داده و زمینه ساز فرسودگی شغلی آنان شوند. در مقابل، برنامه ریزی درسی هدفمند، انعطاف پذیر، مبتنی بر نیازهای واقعی دانش آموزان و توانایی های معلمان، می تواند با ایجاد نظم، کاهش فشارهای بی مورد، افزایش رضایت شغلی و تقویت انگیزه، نقش موثری در بهبود وضعیت روحی و حرفه ای معلمان ایفا کند. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گردآوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی تاثیر برنامه ریزی درسی بر کاهش فرسودگی شغلی معلمان از دیدگاه بهسازی منابع انسانی شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که برنامه ریزی درسی هدفمند، منعطف و مبتنی بر نیازهای معلمان می تواند با کاهش فشارهای روانی، افزایش احساس کنترل و ارتقای انگیزش حرفه ای، نقش موثری در کاهش فرسودگی شغلی آنان ایفا کند. از این رو، بهسازی منابع انسانی در آموزش و پرورش باید با محوریت برنامه ریزی درسی هوشمندانه و مشارکتی دنبال شود.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی درسی ، فرسودگی شغلی ، معلمان ، منابع انسانی ، شغل.