نقش فعالیت های بدنی و جسمانی در بهبود تمرکز و عملکرد تحصیلی دانش آموزان

در دنیای آموزشی معاصر، افت تمرکز و کاهش کیفیت عملکرد تحصیلی در میان دانش آموزان به یکی از چالش های رایج تبدیل شده است. عوامل متعددی همچون سبک زندگی بی تحرک، افزایش زمان استفاده از ابزارهای دیجیتال و فشارهای ناشی از نظام آموزشی نظری محور، سبب شده اند تا نیاز به بازنگری در روش های آموزشی بیش از پیش احساس شود. در این راستا، توجه به نقش فعالیت های بدنی و جسمانی به عنوان ابزاری موثر برای ارتقای عملکرد شناختی و یادگیری، اهمیت یافته است. مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی-مروری، به بررسی چندبعدی تاثیر فعالیت های بدنی منظم بر تمرکز توجه و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پرداخته است. یافته ها نشان می دهند که فعالیت فیزیکی از طریق سازوکارهای زیستی نظیر افزایش انتقال دهنده های عصبی، بهبود جریان خون مغزی و تحریک نوروپلاستیسیته، نقش موثری در ارتقاء عملکرد اجرایی مغز ایفا می کند. همچنین، از منظر روان شناختی و شناختی، فعالیت های حرکتی باعث بهبود حافظه کاری، تنظیم هیجانی و انگیزش تحصیلی می شوند. تحلیل پیشینه پژوهش های داخلی و خارجی نیز موید اثربخشی انواع مختلف مداخلات بدنی – از ورزش های هوازی گرفته تا بازی های ساختاریافته – بر مولفه های شناختی و تحصیلی است. با وجود این شواهد، موانعی همچون نگاه ثانویه به تربیت بدنی، نبود زیرساخت مناسب و کمبود دانش معلمان در زمینه طراحی مداخلات موثر، مانع اجرای گسترده این رویکرد در مدارس شده اند. در پایان، پیشنهاد می شود که مدارس با طراحی برنامه های انعطاف پذیر، آموزش معلمان و سیاست گذاری مناسب، زمینه استفاده هدفمند از فعالیت های بدنی برای تقویت یادگیری و تمرکز را فراهم آورند. همچنین انجام پژوهش های ترکیبی با رویکرد بومی محور برای بررسی عمیق تر این رابطه توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

فعالیت بدنی ، تمرکز توجه ، عملکرد تحصیلی ، عملکرد اجرایی ، یادگیری دانش آموزان