محتوای کتاب های درسی مقطع متوسطه و تقویت امور تربیتی و دینی در دانش آموزان

کتابهای درسی «تاریخ» از جمله دروسی هستند که ظرفیت انتقال و ایجاد تقویت امور تربیتی و دینی در دانش آموزان را دارند. تحلیل محتوای این کتاب ها به ویژه در مقطع متوسطه می تواند روشن سازد که مولفان آنها، تا چه حد توانسته اند ویژگی ها، بایدها و نبایدهای تربیتی و دینی را در لابه لای مطالب خویش، به دانش آموزان این سرزمین انتقال دهند و در جهت درونی سازی آنها موثر عمل کنند. مسئله اصلی پژوهش پاسخ به این سوال بوده است: مفاهیم مربوط به امور تربیتی و دینی در محتوای کتابهای درسی تاریخ دوره ی متوسطه بعد از انقلاب اسلامی به چه میزان و چگونه تبلور داشته اند؟ و تا چه حد در تقویت و تثبیت رفتارهای دینی و تربیتی دانش آموزان موفق بوده اند؟ روش اصلی این پژوهش تحلیل محتوا(کمی و کیفی موریس دووژه) و جامعه آماری آن، کلیه ی کتاب های درسی تاریخ دوره متوسطه بوده که ازسال تحصیلی ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۷ ه. ش تدریس شده است. تعداد ۲۷ عنوان کتاب درسی تاریخ، نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. نتایج این بررسی(داده های بدست آمده) بصورت رویکرد پیمایشی با ابزار پرسشنامه محقق ساخته شامل ۲۵ سوءال چهارگزینه ای در مقیاس 'لیکرت' و در میان تعداد ۲۰۰ دانش آموز بصورت نمونه انتخابی پخش گردید و از طریق سیستم «spss» نتایج تجزیه و تحلیل شد. نتایجی که از این پژوهش حاصل شد: مفاهیم مربوط به امور تربیتی و دینی در محتوای کتابهای درسی تاریخ دوره ی متوسطه بعد از انقلاب اسلامی به میزان زیادی بازتاب داشته اند و تکرار و تاکید بیش از حد بر روی این مفاهیم در شکل دهی، تقویت و تثبیت امور دینی و تربیتی به دانش آموزان موفق بوده اند. و محتوای این دروس دارای نقش و جایگاه ویژه ای در رسیدن به سوال و هدف مورد نظر بوده و هستند.

کلیدواژه ها:

امور تربیتی ، هویت دینی ، دروس تاریخ ، تحلیل محتوا