بررسی کیفیت آب زیرزمینی متاثر از نفوذ آب شور و محاسبه درصد اختلاط تئوریکی آب های زیرزمینی شور و شیرین

مدیریت منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل چالش های ناشی از شوری آب از اهمیت بالایی برخوردار است. دشت کاشان یکی از مناطق ایران مرکزی است که کیفیت آب زیرزمینی آن به دلیل برداشت بی رویه و اختلاط با منابع شور در حال کاهش است. این مطالعه با استفاده از روش های هیدروژئوشیمیایی، درصد اختلاط تئوریکی آب های شور و شیرین را ارزیابی کرده و تاثیر نفوذ آب شور بر کیفیت آبخوان را بررسی می کند. نوآوری این تحقیق در به کارگیری شاخص های GWISWI و GWISI برای ارزیابی دقیق تر فرآیند اختلاط آب های زیرزمینی و تعیین درصد اختلاط آب های شور و شیرین برای اولین بار در این منطقه است. در این پژوهش، ۴۲ نمونه آب از چاه ها، قنات ها و پلایای نمکی دشت کاشان برداشت و با استفاده از کروماتوگرافی یونی (IC) و طیف سنجی جرمی پلاسما جفت شده القایی (ICP-MS) آنالیز شدند. نتایج نشان داد که بخش های شرقی و شمال شرقی آبخوان دارای بالاترین میزان شوری (mg/L۲۱۲۰۰۰ < TDS) هستند، در حالی که بخش های جنوبی و غربی کیفیت آب بهتری دارند. همچنین، اختلاط با شورابه های عمقی (آپکنینگ) عامل اصلی شوری بوده به طوری که در برخی چاه ها تا حدود ۷۰% اختلاط وجود دارد. از طرفی نتایج نشان داد که نفوذ آب شور از پلایای نمکی به داخل آبخوان وجود ندارد. این یافته ها ضرورت مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی، کنترل برداشت، و کاهش بهره برداری از شورابه های عمقی را برجسته می سازد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، هجوم آب شور ، اختلاط ، هیدروژئوشیمی ، کاشان