زمینه های اقتصادی تغییر چهره امرای نظامی دربار شاهرخ تیموری به حامیان هنر و آبادگران اجتماعی

آغاز روند تمرکز زدایی در زمان شاهرخ، منجر به تقسیم قدرت و منابع ثروت در میان طبقات قدرتمند جامعه تیموری گردید. در این زمان حامیان فرهنگی جدیدی متولد شدند که پر اهمیت ترین آنها از میان امیران نظامی دربار شاهرخ بودند. ارتباط مستقیم میان اقدامات فرهنگی و تامین منابع مالی مرتبط با آن این پرسش اساسی را مطرح می سازد که چه تحولاتی به لحاظ اقتصادی، زمینه ساز حمایتگری امرای نظامی از فعالیتهای عام المنفعه و فرهنگی بوده است؟ فرض بر آن است که معافیتهای مالیاتی دربار شاهرخ و توجه ویژه ای که به کشاورزی و تجارت مبذول شده است مهمترین عامل ظهور و جذب حامیان جدید فرهنگی، خصوصا در میان امرای نظامی بوده است. در این مقاله ضمن مطالعه تحقیقاتی که تا کنون در حوزه های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی این دوران صورت گرفته است با رویکردی تاریخی و روش توصیفی – تحلیلی به پیجویی و بررسی زمینه های اقتصادی فعالیتهای فرهنگی امرای نظامی دربار شاهرخ تیموری پرداخته شده است. نتایج مطالعات نشان می دهد، ساختار دگرگون شده اقتصادی در قالب برخی برنامه-های معافیت مالیاتی و نیز رونق تجارت و شکوفایی اقتصادی اصناف شهری، در گرایش امیران نظامی به انجام فعالیتهای عام المنفعه فرهنگی به منظور کسب مشروعیت بیشتر تاثیر مستقیم داشته است.

کلیدواژه ها:

تیموریان ، حامیان فرهنگی ، معافیت مالیاتی ، سیورغال ، موقوفات ، ارتاق