بازخوانی مفهوم محله در شهرسازی نوین؛ از سنت تا پایداری اجتماعی

در دهه های اخیر، مفهوم محله به عنوان یکی از بنیادین ترین عناصر طراحی شهری، دستخوش دگرگونی های فراوانی شده است. رشد سریع شهرها، تغییر ساختارهای اجتماعی، تحولات اقتصادی و فناوری، و تاثیرات جهانی شدن، ساختار سنتی محله را به چالش کشیده اند. این تحولات موجب شده است که مفهوم محله به عنوان یک نهاد اجتماعی و کالبدی از وضعیت اولیه خود فاصله گیرد و به نوعی دچار بحران هویت شود. در این میان، رویکردهای نوین شهرسازی، به ویژه شهرسازی نوین (New Urbanism)، با تاکید بر احیای محله محوری، تلاش می کنند کیفیت زندگی شهری و انسجام اجتماعی را بازگردانند.این مقاله با هدف بازخوانی مفهوم محله در شهرسازی سنتی ایران و تحلیل انتقادی رویکردهای شهرسازی نوین در احیای آن، ابتدا به بررسی ساختار محله در شهرسازی اسلامی-ایرانی می پردازد و سپس با تحلیل تطبیقی، چالش ها و فرصت های بازتعریف این مفهوم را بررسی می کند. یافته ها نشان می دهند که بومی سازی اصول شهرسازی نوین در چارچوب های فرهنگی و کالبدی ایران، می تواند به احیای محله به عنوان یک عنصر کلیدی در پایداری اجتماعی و ارتقای هویت شهری منجر شود.

کلیدواژه ها:

محله ، شهرسازی نوین ، پایداری اجتماعی ، شهر ایرانی ، محله محور