مدل سازی ترجیح زیستگاهی ماهی Garra rezai در رودخانه زاب کوچک، استان آذربایجان غربی

مدل سازی شاخص مطلوبیت زیستگاه (HSI) می تواند برای توصیف رابطه بین فراوانی و متغیرهای محیطی به منظور ارزیابی مناسب بودن زیستگاه های مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش، ترجیح زیستگاهی گونه Garra rezai با استفاده از روش هموارسازی هسته ای در رودخانه زاب کوچک از مهر سال ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱ انجام گرفت. در این مطالعه نمونه برداری از ماهیان از ۶ ایستگاه انجام گرفت و همزمان فاکتورهای محیطی شامل دما، شیب، سرعت جریان آب، عرض رودخانه، عمق آب، ارتفاع، pH، هدایت الکتریکی EC و کل مواد محلول TDS  اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که نواحی ترجیحی این گونه در فصل بهار، مکان هایی با pH بالا، دما بالا، TDS پایین، Ec متوسط، ارتفاع بالا، سرعت جریان متوسط، عمق متوسط، عرض زیاد و شیب کم می باشد. در فصل تابستان بیشترین مناطق ترجیحی دارای pH بالا، دما بالا، TDS پایین، EC متوسط، ارتفاع بالاتر، عمق کم, عرض متوسط، سرعت جریان بالاتر و شیب متوسط می باشد. همچنین نتایج فصل پاییز نشان داد نقاط ترجیحی این گونه دارای pH بالا، دمای پایین تر،TDS  پایین، EC متوسط، ارتفاع بالا، عمق متوسط، عرض متوسط، سرعت جریان بالا و شیب متوسط می باشد. در فصل زمستان نیز نقاط ترجیحی این گونه نواحی با pH بالاتر، TDS متوسط، Ec بالا، ارتفاع بالا، عمق متوسط، عرض بالا، سرعت جریان متوسط، شیب پایین می باشد. مقادیر معیار اطلاعاتی آکائیکه براساس چهار روش حسابی، هندسی، روش حداکثر و حداقل برای چهار فصل به دست آمد و نشان داد روش میانگین حداکثر بهترین روش بود. به عنوان نتیجه گیری، این گونه ترجیح زیستگاهی تقریبا متفاوتی در طی فصل های مختلف داشت که این تفاوت با توجه به تغییرات دما و پارامترهای هیدرولوژیک رودخانه برای سازگاری با نیازهای زیستی آن می باشد.

کلیدواژه ها:

Habitat preference ، environmental factors ، Zab River ، Suitability index ، ترجیح زیستگاهی ، فاکتورهای محیطی ، رودخانه زاب ، شاخص مطلوبیت