تحلیل و بررسی عوامل کلیدی موثر بر مدیریت کلان شهرها با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی: شهر کرمانشاه)

نگاه به آینده و ترسیم چشم­انداز توسعه شهری، همواره از جمله مسائل برنامه­ریزان و مدیران شهری بوده است. امروزه با پیشرفت علم و فناوری و سرعت وقوع تغییرات، نیاز به طرح و برنامه راهبردی در سطوح مختلف احساس می­شود. از این رو جوامع شهری به تفکری استراتژیک و آینده­نگر در سیستم برنامه­ریزی و مدیریت به منظور توسعه و تحول شهرها نیازمند هستند.  هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و پیشران های کلیدی موثر در مدیریت کلان­شهر کرمانشاه و تحلیل روابط بین این عوامل با رویکرد آینده نگاری و مشخص کردن سناریوهای محتمل و مطلوب است. بدین منظور، ابتدا با طراحی پرسشنامه، ۳۴ عامل و متغیر موثر بر مدیریت کلان­شهر کرمانشاه در ابعاد پنج گانه: برنامه ریزی و مدیریتی؛ کالبدی و فضایی؛ سازوکارهای تامین مالی؛ زیست­محیطی؛ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی استخراج گردید. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک تاثیرات متقابل (روش تحلیل ساختاری) متغیرها در محیط نرم افزار MIC MACامتیازدهی و تحلیل شدند. در این مرحله با توجه به امتیاز تاثیرگذاری و تاثیرپذیری، مهمترین عوامل پیشران و کلیدی موثر بر مدیریت شهر کرمانشاه انتخاب گردیدند. نتایج رتبه بندی متغیرها و پیشران های موثر نشان داد که متغیرهای: مسئولیت پذیری مدیران و مسئولان شهری؛ مشارکت دادن مردم در برنامه ریزی، تصمیم سازی و تصمیم گیری؛ توزیع عادلانه امکانات شهری؛ بهره گیری از فناوری های نوین؛ طرح های ساماندهی، بهسازی و نوسازی بافت فرسوده  و  همچنین استفاده از  نیروی انسانی متخصص، به عنوان مهمترین متغیرها انتخاب و بیشترین امتیاز را کسب کرده­اند. نتایج سناریونویسی ویزارد نشان داده است که تعداد ۲ سناریوی قوی، ۱۲ سناریوی باورکردنی و ۴۱ سناریوی ضعیف برای مدیریت کلان­شهر کرمانشاه وجود دارد.

کلیدواژه ها:

Vizard scenario ، urban planing ، futures research ، Kermanshah big city ، سناریوی ویزارد ، برنامه ریزی شهری ، آینده پژوهی ، کلان شهر کرمانشاه