واکاوی معنای ضرب المثل های حوزه های تربیتی امثال الحکم با تایید بر نقش معلم، شاگرد و استفاده عملی در زندگانی: یک پژوهش اسنادی

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی ضرب المثل های حوزه تربیت در امثال و حکم دهخدا از منظر مکتب عملگرایی دیویی با تاکید بر نقش معلم، شاگرد و کاربست عملی در زندگانی، انجام شده است. در پژوهش حاضر از روش های اسنادی، توصیفی- تحلیلی و استنباطی، بهره­ برده شد. پژوهش در دو گام صورت گرفت: در گام اول ضرب المثل هایی مرتبط با حوزه تعلیم و تربیت از میدان پژوهش کتاب امثال و حکم دهخدا به صورت هدف مند ملاک دار انتخاب شدند و در گام دوم برای این ضرب المثل ها، نکته اصلی، دلالت تربیتی از منظر معلم و دانش آموز و کاربست آن ها در زندگی از منظر مکتب عملگرایی جان دیویی استخراج و بیان شدند. یافته ها حاکی از این است که دلالت های تربیتی ضرب المثل ها شامل مواردی از قبیل: عملگرا بودن در یادگیری و تربیت، عدم اتکا به دانش خود، تلاش و پشتکار در علم آموزی، آموزش اثربخش در کودکی و خواهان یادگیری بودن است که می تواند برای معلمان و عوامل و کارکنان آموزشی، والدین و دانش آموزان کاربردی و مفید واقع شود. براساس نتایج، با بکارگیری ضرب المثل ها در عمل می توان جامعه ای اندیشه ورز، عملگرا و انتقادپذیر ایجاد کرد. لذا معلمان و متولیان تربیتی لازم است ابتدا مصداق آن ها در خود ایجاد کرده و با بهره گیری از روش های عملی و فعال در تعلیم و تربیت، فرصت هایی را به واکاوی ضرب المثل ها برای آموزش اصول اخلاقی، تربیتی و آموزشی موجود در آن ها اختصاص دهند تا دانش آموزان را به سمت تجربه کردن، کاربردی کردن آموخته ها و کسب مهارت های عملی تازه سوق دهند. هم چنین باتوجه به اهمیت دوره ابتدایی در آموزش دانش آموزان، لزوم فراهم کردن فرصت های یادگیری در عمل در این دوره برای پرورش مهارت های تفکر و حل مساله که در نظریه پراگماتیسم دیویی نیز مشهود است، ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: ضرب المثل ، دهخدا ، عملگرایی ، معلم ، شاگرد ، کاربست ، دلالت تربیتی