کانی شناسی و زمین شیمی ذخیره کائولن ساری تپه، شمال شرق مرند، شمال غرب ایران

ذخیره کائولن ساری­تپه در ۱۰ کیلومتری شمال­شرق مرند، استان آذربایجان شرقی، شمال­غرب ایران واقع است و با سنگ­های آذرین آتشفشانی (داسیت - آندزیت) الیگوسن میزبانی می­شود. کائولینیت، کوارتز، آلونیت، هالویزیت، روتیل و پیریت کانی­های بخش مرکزی ذخیره هستند. این در حالی است که بخش بیرونی ذخیره شامل کانی­های کائولینیت، کوارتز، اسمکتیت، ایلیت، کلریت، گوتیت و پلاژیوکلاز است. همبستگی­های منفی Al۲O۳-SiO۲، SiO۲-LOI و Al۲O۳-K۲O آشکار می­کنند که کائولینیتی­شدن در ذخیره ساری­تپه در اثر عملکرد فرآیندهای گرمابی گسترش یافته است. افزایش در نسبت­های (La/Yb)N و عناصر خاکی نادر سبک (LREE)  به سنگین (HREE)، (LREE/HREE)N، از مرکز به سمت بیرون ذخیره و تغییرات کانی­شناسی دلیلی بر افزایش pH محلول­های گرمابی در اثر واکنش با سنگ­های درونگیر و جذب ترجیحی LREEها توسط رس­ها (کائولینیت، اسمکتیت و ایلیت) و گوتیت هستند. نقش موثر فرآیندهای درونزاد و سیال­های دما بالا طی گسترش ذخیره کائولن با بی­هنجاری­های منفی Ce و Eu، و همبستگی­های مثبت و قوی بین P۲O۵ با (La/Lu)N و (LREE/HREE)N قابل برداشت است. افزون بر این، مقادیر شاخص­های زمین شیمیایی چون TiO۲+Fe۲O۳ و La+Ce+Y همپوشی محدود فرآیندهای برونزاد بر فرآیندهای درونزاد طی گسترش و تشکیل ذخیره کائولن ساری­تپه را پیشنهاد می­نمایند. نتایج به دست آمده از بررسی­های کانی­شناسی و زمین­شیمیایی نشان می­دهند که محلول­های اسیدسولفاتی نقش مهمی در تشکیل ذخیره داشته­اند.

کلیدواژه ها:

Mineralogy ، Geochemistry ، Kaolin ، Distribution of elements ، hydrothermal processes ، Hypogene ، Marand. ، کانی شناسی ، کائولن ، توزیع عناصر ، فرآیندهای گرمابی ، درونزاد ، مرند.